به مناسبت روز جهانی آلزایمر؛
این نکات را درباره بیماری آلزایمر بدانید
نزدیک به ٧,٥میلیون سالمند در ایران زندگی می‌کنند که بیش از ٧٠٠هزار نفرشان مبتلا به بیماری آلزایمر هستند. روزنامه صبح‌نو به بهانه روز جهانی آلزایمر در گزارشی به این موضوع پرداخته است.
روز ۲۱ سپتامبر یا ۳۰ شهریور روز جهانی آلزایمر نامگذاری شده است، بیماری که شاید بیشتر افراد سالخورده به آن مبتلا شوند اما زوال عقل یا دمانس بیماری گسترده‌ای است که چندان پیر و جوان نمی‌شناسد.
بیماری آلزایمر و زوال عقل یکسان نیستند، با اینکه اغلب به جای همدیگر استفاده می‌شوند. زوال عقل واژه‌ای کلی است و برای هر نوع کاهش توانایی ذهنی شدید که سلامت بدن و زندگی روزمره را مختل کند، استفاده می‌شود. آلزایمر اما نوعی از زوال عقل است که باعث از دست رفتن حافظه و ایجاد اختلال در سایر کارکردهای مهم ذهنی می‌شود. براساس آخرین اطلاعات جمع‌آوری شده، نزدیک به ٧,٥میلیون سالمند در ایران زندگی می‌کنند که بیش از ٧٠٠هزار نفرشان مبتلا به بیماری آلزایمر هستند.
بیماری آلزایمر و زوال عقل یکسان نیستند، با اینکه اغلب به جای همدیگر استفاده می‌شوند. زوال عقل واژه‌ای کلی است و برای هر نوع کاهش توانایی ذهنی شدید که سلامت بدن و زندگی روزمره را مختل کند، استفاده می‌شود. آلزایمر اما نوعی از زوال عقل است که باعث از دست رفتن حافظه و ایجاد اختلال در سایر کارکردهای مهم ذهنی می‌شود. براساس آخرین اطلاعات جمع‌آوری شده، نزدیک به ٧,٥میلیون سالمند در ایران زندگی می‌کنند که بیش از ٧٠٠هزار نفرشان مبتلا به بیماری آلزایمر هستند.
بیشتر بخوانید:
دلیل بیماری
بیماری آلزایمر ۶۰ الی ۸۰ درصد کل موارد زوال عقل را شامل می‌شود. آلزایمر یک بیماری پیشرونده است؛ یعنی علایم بیماری به‌تدریج و با گذشت زمان تشدید می‌شوند. این بیماری ششمین عامل اصلی مرگ در آمریکا است. مبتلایان به این بیماری، به‌طور میانگین تا ۸ سال پس از ظهور علائم آشکار بیماری زنده می‌مانند. آلزایمر باعث از بین رفتن میلیون‌ها سلول عصبی می‌شود و در مراحل پیشرفته به کوچک شدن محسوس مغز منجر خواهد شد.
دانشمندان معتقدند که آلزایمر در بیشتر افراد در اثر تلفیقی از عوامل مانند وراثت، سبک زندگی و عوامل محیطی رخ می‌دهد و به تدریج مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بروز آلزایمردر کمتر از ۵% افراد ناشی از یک تغییر ژنتیکی خاص است که منجر به پیشرفت بیماری می‌شود.
هرچند دلایل ابتلا به آلزایمر هنوز به طور دقیق مشخص نشده است، اما تاثیر آن بر مغز به وضوح مشخص گردیده است. بیماری آلزایمر موجب آسیب دیدن و مرگ سلول‌های مغزی می‌شود. اتصالات بین سلولی در مغزی که مبتلا به آلزایمر شده است بسیار کمتر از مغز سالم است.
هرچند دلایل ابتلا به آلزایمر هنوز به طور دقیق مشخص نشده است، اما تاثیر آن بر مغز به وضوح مشخص گردیده است. بیماری آلزایمر موجب آسیب دیدن و مرگ سلول‌های مغزی می‌شود. اتصالات بین سلولی در مغزی که مبتلا به آلزایمر شده است بسیار کمتر از مغز سالم است.
شیوه زندگی و آلزایمر
هیچ عاملی از شیوه زندگی وجود ندارد که به طور قطعی با خطر ابتلاء به آلزایمر ارتباط داشته باشد. هر چند شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه همان عواملی که فرد را مستعد بیماری‌های قلبی می‌کنند، احتمال ابتلاء به آلزایمر را نیز افزایش می‌دهند. این عوامل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ورزش نکردن
- استعمال دخانیات
- پرفشاری خون
- کلسترول خون بالا
- دیابت کنترل نشده
- رژیم غذایی با میوه و سبزی ناکافی
- عدم فعالیت اجتماعی
راه‌های پیشگیری از آلزایمر
نتایج حاصل از مطالعات نشان می‌دهد که بین حفظ کار ذهنی و فعالیت‌های اجتماعی و ارتباط به آلزایمر ارتباط عکس وجود دارد. عواملی که ممکن است خطر ابتلاء به آلزایمر را کاهش دهند شامل موارد زیر است:
- سطح بالاتر تحصیلات و تحصیلات تکمیلی
- داشتن شغلی پر دغدغه و فعال
- داشتن فعالیت‌هایی که ذهن را به چالش می‌کشد مانند مطالعه، بازی کردن، نواختن یک آلت موسیقی
- دارا بودن ارتباطات اجتماعی مداوم
محققان هنوز نمی‌توانند دقیقاً مکانیسم اثر این عامل را توضیح دهند. یک نظریه مبنی بر این است که به کار گیری ذهن، ارتباطات بین سلول‌های مغزی را گسترش می‌دهد که این باعث حفاظت از مغز در برابر تغییرات مسبب آلزایمر می‌شود. نظریه‌ای دیگر مبنی بر این است که احتمالاً پی بردن به کاهش قدرت شناختی در افرادی که تحصیل کرده ترند و به طور منظم ذهن خود را تمرین می‌دهند سخت‌تر است. نظریه دیگری معتقد است که افراد مبتلا به آلزایمر قبل از شناسایی و پیشرفت بیماری شان تمایل کمتری برای حفظ و پرورش قوای ذهنی خود نشان می‌دهند.
۸ خوراکی برای پیشگیری از آلزایمر
تحقیقات نشان داده، بعضی خوراکی‌ها به دلیل داشتن خاصیت ضدالتهابی می‌توانند روند زوال عقل را به تاخیر بیندازند، چراکه زوال عقل با التهاب طولانی‌مدت ارتباط دارد. در اینجا به ٨ ماده غذایی که در دسترس است و خاصیت ضدالتهابی دارد، اشاره می‌شود.
شکلات تلخ: فلاوونوئید موجود در کاکائو جریان خون را به طرف مغز افزایش می‌دهد و ممکن است از بدن در برابر حالاتی که منجر به کاهش جریان خون مغز می‌شوند (مثل دیمانس و سکته مغزی) محافظت کند. برای استفاده از بیشترین خواص، شکلات با میزان شکر کم و محتوای کاکائوی بالا مصرف شود.
سالمون: افرادی که به طور متوسط سه وعده غذایی ماهی روغنی در هفته مصرف می‌کنند، تقریبا ۵۰درصد کمتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری‌های آلزایمر و دیمانس قرار می‌گیرند.
سالمون منبع غنی اسید‌های چرب ضروری امگا۳ و دیگر مواد غذایی مهم مثل ویتامین D؛ و ویتامین B١٢ است که به جلوگیری از برخی اختلالات عصبی کمک می‌کنند. استفاده از حداقل ۲ یا ۳ وعده ماهی روغنی در هفته به تأمین ترکیبات ضدالتهاب کمک می‌کند.
زردچوبه: به نظر می‌رسد پلاک‌های جمع‌شده در مغز به گسترش زوال سلول‌های مغزی کمک کنند و منجر به بیماری آلزایمر شوند. یک مطالعه نشان داد کورکومین موجود در زردچوبه ماده مؤثری است که پلاک‌های مغزی را از بین می‌برد. زنجبیل هم مثل زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی مشابه است.
سیب: تحقیقات نشان داده کوئرستین که به مقدار فراوان در پوست سیب وجود دارد، از مغز در برابر آسیب‌های همراه بیماری آلزایمر و دیگر ناهنجاری‌های عصبی محافظت می‌کند. دیگر مطالعات هم نشان داده‌اند که خوردن سیب ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
گردو: تحقیقات صورت‌گرفته در مورد پیری نشان داد که یک رژیم غذایی متعادل حاوی گردو به ارتقای مهارت‌های عملی و ذهنی در افراد پیرتر کمک می‌کند. کارشناسان معتقدند که ترکیب پلی‌فنول‌ها، اسید‌های چرب امگا۳ و دیگر مواد فعال‌کننده زیستی که در گردو وجود دارد، مسئول انجام‌گرفتن این اثر مفید است، اما مصرف مقدار بیشتر از آن الزاما خوب نیست.
چای سبز: چای سبز غنی از نوعی فلاوونوئید است که به نام کاتچین خوانده می‌شود. مطالعات بسیاری به خواص سلامتی و مفید چای سبز از جمله به توانایی آن در کاهش خطر ابتلا به سرطان و همچنین بیماری‌های عصبی برگشت‌پذیر دست یافته‌اند. البته استفاده بیش از اندازه چای سبز کوجب کاهش خطرناک پلاکت‌های خون می‌شود.
مارچوبه: بررسی‌ها نشان داده در افرادی که کمبود فولات دارند، احتمال گسترش دیمانس ۵/۳برابر بیشتر است. برای اینکه از دریافت کافی فولات مطمئن شوید، از مارچوبه به عنوان یک افزودنی متناوب در غذای خود استفاده کنید.
انواع گیلاس: دانشمندان دریافته‌اند که ترکیبات آنتی‌اکسیدان و آنتوسیانین‌ها که به گیلاس رنگ قرمز شفافی می‌بخشند، خواص ضدالتهابی دارند، اما فاقد هرگونه اثر جانبی احتمالی هستند گیلاس‌ها و میوه‌هایی مانند خانواده توت‌ها مثل تمشک و توت‌فرنگی همگی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد ضدالتهاب هستند که به کاهش التهابات مغزی و فشار اکسیداتیو مغز کمک می‌کنند.
سالمون منبع غنی اسید‌های چرب ضروری امگا۳ و دیگر مواد غذایی مهم مثل ویتامین D؛ و ویتامین B١٢ است که به جلوگیری از برخی اختلالات عصبی کمک می‌کنند. استفاده از حداقل ۲ یا ۳ وعده ماهی روغنی در هفته به تأمین ترکیبات ضدالتهاب کمک می‌کند.
زردچوبه: به نظر می‌رسد پلاک‌های جمع‌شده در مغز به گسترش زوال سلول‌های مغزی کمک کنند و منجر به بیماری آلزایمر شوند. یک مطالعه نشان داد کورکومین موجود در زردچوبه ماده مؤثری است که پلاک‌های مغزی را از بین می‌برد. زنجبیل هم مثل زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی مشابه است.
سیب: تحقیقات نشان داده کوئرستین که به مقدار فراوان در پوست سیب وجود دارد، از مغز در برابر آسیب‌های همراه بیماری آلزایمر و دیگر ناهنجاری‌های عصبی محافظت می‌کند. دیگر مطالعات هم نشان داده‌اند که خوردن سیب ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
گردو: تحقیقات صورت‌گرفته در مورد پیری نشان داد که یک رژیم غذایی متعادل حاوی گردو به ارتقای مهارت‌های عملی و ذهنی در افراد پیرتر کمک می‌کند. کارشناسان معتقدند که ترکیب پلی‌فنول‌ها، اسید‌های چرب امگا۳ و دیگر مواد فعال‌کننده زیستی که در گردو وجود دارد، مسئول انجام‌گرفتن این اثر مفید است، اما مصرف مقدار بیشتر از آن الزاما خوب نیست.
چای سبز: چای سبز غنی از نوعی فلاوونوئید است که به نام کاتچین خوانده می‌شود. مطالعات بسیاری به خواص سلامتی و مفید چای سبز از جمله به توانایی آن در کاهش خطر ابتلا به سرطان و همچنین بیماری‌های عصبی برگشت‌پذیر دست یافته‌اند. البته استفاده بیش از اندازه چای سبز کوجب کاهش خطرناک پلاکت‌های خون می‌شود.
مارچوبه: بررسی‌ها نشان داده در افرادی که کمبود فولات دارند، احتمال گسترش دیمانس ۵/۳برابر بیشتر است. برای اینکه از دریافت کافی فولات مطمئن شوید، از مارچوبه به عنوان یک افزودنی متناوب در غذای خود استفاده کنید.
انواع گیلاس: دانشمندان دریافته‌اند که ترکیبات آنتی‌اکسیدان و آنتوسیانین‌ها که به گیلاس رنگ قرمز شفافی می‌بخشند، خواص ضدالتهابی دارند، اما فاقد هرگونه اثر جانبی احتمالی هستند گیلاس‌ها و میوه‌هایی مانند خانواده توت‌ها مثل تمشک و توت‌فرنگی همگی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد ضدالتهاب هستند که به کاهش التهابات مغزی و فشار اکسیداتیو مغز کمک می‌کنند.
زوال عقل در جهان
در سال ۲۰۱۵ حدود ۹.۹ میلیون نفر در سراسر جهان دچار زوال عقل یا دمانس شدند یعنی؛ در هر ۳ ثانیه ۱ نفر.
در سال ۲۰۱۵ حدود ۴۶.۸ میلیون نفر در سراسر جهان گرفتار بیماری زوال عقل بودند. این رقم تقریبا هر ۲۰ سال دوبرابر می‌شود. اما بیشترین رشد بیماری مربوط در کشور‌های درحال توسعه دیده می‌شود.
در سال ۲۰۱۵ حدود ۵۸ درصد از همه بیماران زوال عقل در دنیا درکشور‌های درحال توسعه زندگی می‌کردند، این رقمدر سال ۲۰۳۰ به حدود ۶۳ درصد و در سال ۲۰۵۰ به حدود ۶۸ درصد خواهد رسید. هزینه تخمینی درمان و نگهداری بیماران زوال عقل در سال ۲۰۱۵ حدود ۸۱۸ میلیارد دلار برآورد شد که این رقم در سال ۲۰۱۸ به حدود ۱ تریلیون دلار رسید.
۲ تریلیون دلار هزینه درمان و نگهداری بیماران زوال عقل در سال ۲۰۳۰
هزینه درمان و نگهداری بیماران زوال عقل معادل هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا برآورد می‌شود؛ بسیار بزرگتر از ارزش دارایی شرکت‌هایی مثل اپل و گوگل.
۷۴۲ میلیارد دلار ارزش دارایی اپل
۳۶۸ میلیارد دلار ارزش دارایی گوگل
۸۱۸ میلیارد دلار هزینه درمان و نگهداری بیماران زوال عقل
تعداد تخمینی بیماران دمانس در جهان در سال ۲۰۱۵:
۹.۴ میلیون نفر در آمریکا
۱۰.۵ میلیون نفر در اروپا
۴ میلیون نفر در آفریقا
۲۲.۹ میلیون نفر در آسیا
از هر ۳ سالخورده، ۱ نفر با نشانه‌هایی از زوال عقل فوت می‌کند.
دمانس تاثیر بیشتری بر زنان دارد. در یک تحقیق میان سالخوردگان ۷۱ سال به بالا نشان داد ۱۶ درصد از زنان از بیماری دمانس رنج می‌برند درحالی که این بیماری در میان مردان ۱۱ درصد گزارش شده‌است.
۱۰.۵ میلیون نفر در اروپا
۴ میلیون نفر در آفریقا
۲۲.۹ میلیون نفر در آسیا
از هر ۳ سالخورده، ۱ نفر با نشانه‌هایی از زوال عقل فوت می‌کند.
دمانس تاثیر بیشتری بر زنان دارد. در یک تحقیق میان سالخوردگان ۷۱ سال به بالا نشان داد ۱۶ درصد از زنان از بیماری دمانس رنج می‌برند درحالی که این بیماری در میان مردان ۱۱ درصد گزارش شده‌است.
چه کسانی بیشتر گرفتار آلزایمر می‌شوند؟
سالخوردگان: سالمندان مبتلا به افسردگی ۴ برابر بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به آلزایمر قرار دارند
افسردگی بیماری خطرناکی است که به زوال عقل منجر می‌شود
زنان: ۷۲ درصد بیماران زن هستند
سالخوردگان: ۲۵ درصد بیماران ۸۵ ساله به بالا هستند. ۵ درصد افراد ۶۵ سال به بالا
علائم شناسایی هشدار دهنده شروع بیماری آلزایمر
علائم شناختی:
فراموشی وظایف روزانه زندگی مثل شیوه پخت غذا یا بستن بند کفش
فراموش کردن اتفاقاتی که در فاصله زمانی نه چندان دور فرا گرفته‌اند
فراموشی زمان و مکان و گیج شدن در موقعیت و گم کردن خود در خیابان.
پیدا نکردن کلمات مناسب برای بیان سخنان معمولی
علائم عاطفی:
واکنش سختی به احساساتی مثل ترس یا نگرانی نشان می‌دهند
در موقعیت قضاوت درستی ندارند و مثلا بدون درنظر گرفتن آب و هوا لباس می‌پوشند.
علائم رفتاری:
اغلب اشیا را درجای نادرست قرار می‌دهند (اتو در یخچال)
هرچیز مربوط به اعداد آن‌ها را سردرگم می‌کند مثلا پول را نمی‌شناسند
تغییر سریع خلق و خو بدون هیچ دلیلی مثل از حالت آرام به عصبانیت شدید بدون هیچ علتی
نزدیک به ۶۰ درصد بیماران از وجود بیماری خود غافلند. اگر در بین نزدیکان خود فرد سالخورده‌ای می‌شناسید که به یکی از این علائم مبتلا شده برای جلوگیری از پیشرفت بیماری، سریعا با یک پزشک مشورت کنید.
منبع: روزنامه صبح نو
ارسال نظرات
تازه ها