علاقه بسیاری به حفاظت از داراییهای استراتژیک در
مدار زمین، قلمرو بین زمین و ماه وجود دارد. نیروی فضایی آمریکا تنها نهادی نیست که درگیر این موضوع است که چگونه میتوان
حضور نظامی را به دور از زمین گسترش داد، کشورهای دیگر مانند چین نیز در این فکر هستند. به موازات درگیریهای هوایی، زمینی و دریایی بین ملتها در اینجا روی زمین، آیا فضای خارج از جو و شاید خود ماه در حال ظهور قلمرو جدیدی برای درگیری هاست؟ به گفته کارشناسان، دیدگاهها متفاوت است.
پروژه سیسلونار
در اوایل سال جاری، آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی هوایی آمریکا به نام "A Primer on Cislunar Space" سندی را منتشر کرد که هدف آن نظامی است و به درخواست برای توسعه طرحها، قابلیتها، تخصص و مفاهیم عملیاتی برای منطقه پاسخ خواهد داد. در این سند توضیح داده شده: "فضای سیسلونار اخیراً در جامعه فضایی برجسته شده و نیاز به توجه دارد. "
در این میان، دفتر علوم دفاعی در آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا فهرستی از تحقیقات جدید را برای امکان ساخت سازههای فضایی آینده، از جمله استفاده از منابع ماه برای فعال کردن این ساختارها، طراحی کرده است. برخی از این تحقیقات توسط برنامه Novel Orbital and Moon Manufacturing، Materials and Mass-efficient Design یا NOM ۴ D انجام خواهد شد.
هدف NOM ۴ D توسعه مواد، ساخت و فنآوریهای جدید است تا سازههای آینده در مدار زمین یا سطح ماه ساخته شوند. به عنوان مثال، آرایههای خورشیدی بزرگ، آنتنهای بازتابنده فرکانس رادیویی بزرگ و اپتیکهای بازتابی مادون قرمز تقسیم بندی شده. مستندات NOM ۴ D توضیح میدهد که برای درک موارد استفاده فرضی، پیشنهاد دهندگان ممکن است ساخت سازههایی را در مدار یا سطح ماه برای پرتاب مجدد در نظر بگیرند. دارپا گفت که مذاکرات قرارداد در حال حاضر در حال انجام است و برندگان NOM ۴ D به زودی اعلام خواهند شد.
پایگاه نظامی در ماه
رابرت گادوین، مورخ فضایی و صاحب کتابهای Apogee، یک موسسه انتشاراتی کانادایی، توضیح داد: "در سال ۱۹۵۹، زمانی که
ناسا هنوز اولین فضانوردان خود را انتخاب میکرد، ارتش آمریکا در حال تنظیم نقشههایی برای ساخت یک پایگاه در ماه تحت عنوان پروژه افق بود که انواع موضوعات تاریخ فضا را بررسی میکند. "
گادوین گفت که برخی از جزئیات برنامه ارتش آمریکا درباره
سفر به ماه تا به امروز محرمانه باقی مانده است. او گفت که به طور خاص، نگاههایی به انفجار بمب هستهای در مدار دور ماه وجود داشت که میتوانست سلاحها را تقویت کند، یک لیزر اشعه ایکس که ماهوارهها و فضاپیماهای دشمن را از بین میبرد. اما داراییهای ارزشمند آمریکا در ماه، مانند سرمایهگذاریهای تجاری برنامهریزیشده در این قمر، حضور نظامی برای تضمین امنیت آنها را تقریباً اجتنابناپذیر میسازد.
او افزود: "در سال ۱۹۵۹، ارتش آمریکا نگران بود که آیا میتوانستند کاغذ توالت در آنجا تهیه کنند یا خیر. " با نگاهی به گذشته، او گفت کسانی که روی پروژه هورایزن کار میکنند، از جنگ جهانی دوم جان سالم به در بردند و در جابجایی صدها هزار تن تجهیزات سنگین در سراسر جهان پیشگام بودند.
دانیل دودنی در دانشگاه جانز هاپکینز در بالتیمور مریلند علوم سیاسی، روابط بینالملل و نظریه سیاسی تدریس میکند. او نویسنده کتاب «آسمانهای تاریک: گسترشگرایی فضایی، ژئوپلیتیک سیارهای و پایانهای بشریت» است. از سالهای میانی قرن بیستم، دودنی گفت که بشریت مجبور شده در مورد فناوریهای جدید، چه بهطور پیشفرض و چه طراحی شده، تصمیمات حکومتی بگیرد که پیامدهای مهمی دارد.
دودنی گفت: "کارنامه کلی انتخابهای انجام شده متفاوت بوده است. شاید بارزترین شکست، تسلیح سازی انرژی هستهای باشد. باید تصمیمات مهمی در مورد قلمروهای وسیع و بیگانه فراتر از جو زمین گرفته میشد. در اینجا سرعت پیشرفت فناوری و در نتیجه نیاز به انتخاب، کندتر بوده است. " دودنی گفت که اشتباه بزرگ دیگر تسلیح سازی موشکها بود که تقریباً به طور قطع احتمال جنگ هستهای را افزایش داده است.
دودنی گفت: "باتوجه به کاهش هزینههای دسترسی به فضای مداری برای همه فعالیتهای فضایی (به ویژه آنهایی که زیرساختهای مهمی را در بر میگیرند) به احتمال زیاد ابتکارات فضایی بزرگ در راه هستند. با توجه به وخامت روابط قدرتهای بزرگ زمینی، کاهش کنترل تسلیحات و جنبشهای خلع سلاح و زوال رژیم پیمان فضای ماورای جو، شتاب برای نظامیسازی بیشتر و تسلیحسازی فناوریها و مکانهای فضایی در حال رشد است. "
جسیکا وست، محقق ارشد پروژه Ploughshares، یک موسسه تحقیقاتی صلح کانادایی، گفت: "ما به حکومت بیشتری در فضا نیاز داریم. "
وست گفت: ما به قوانین روشن نیاز داریم و محدودیتهایی وجود دارد که برای اجرای آنها نیازمند فرآیندهایی هستیم. در نهایت، ما نمیتوانیم صلح را بپذیریم. فضا و به ویژه محیط ماه خشن است. ما باید همکاری و اشتراک را ارتقا دهیم و از طریق چارچوبهای اعتماد و شفافیت کار کنیم. "
بازدارندگی و دیپلماسی
مایکل کرپون یکی از بنیانگذاران مرکز استیمسون در واشنگتن دی سی است. این گروه در تحقیقات امنیتی بین المللی خود به تحلیل مستقل و نوآوری در سیاست میپردازند. او نویسنده کتاب "برنده شدن و از دست دادن صلح هسته ای: ظهور، سقوط و احیای کنترل تسلیحات" (انتشارات دانشگاه استنفورد، ۲۰۲۱) است.
کرپون گفت: "قدرتهای بزرگ به دنبال مزیت و اجتناب از ضرر هستند. اگر هدف در فعالیتهای نظامی که تا فضای سیسلولار و خود ماه گسترش مییابد، جستجوی تسلط باشد، نتیجه از پیش تعیین شده خواهد بود. قدرتهای بزرگی که نمیتوانند سلطه شخص دیگری را بپذیرند و ابزاری برای نفی آن دارند، برای انجام این کار اقدام خواهند کرد. "
وقتی صحبت از تسلیحات هستهای به میان میآید، این استراتژیهای نفی «بازدارندگی» نامیده میشوند. کرپون گفت: "بازدارندگی خطرناک است، در غیر این صورت بازدارنده نیست. به همین دلیل است که قابلیتهای بازدارندگی بسیار شبیه قابلیتهای جنگی است. "
کرپون اضافه کرد که در واقع، دیپلماسی میتواند یک منطقه وسیع را پوشش دهد. یکی از سازوکارهای دیپلماتیک، جلوگیری از اقدامات خطرناک نظامی و تدوین رفتار مسئولانه و غیرمسئولانه است.
کرپون گفت: "این یک تفکر خطرناک است. این تفکر در مفروضاتی است که به شدت باید باز شوند. " مثلا:
آیا کنترل تشدید در صورت جنگ فضایی محتمل است؟
آیا مدیریت زبالههای فضایی محتمل است؟
آیا یک رقیب همتا یا نزدیک به همتا به احتمال زیاد میپذیرد که در جنگ فضایی تسلط داشته باشد؟
آیا آن رقیب ابزاری برای جلوگیری از تسلط دارد؟
عواقب احتمالی جستجوی قابلیتهای «برنده جنگ» چیست؟
عواقب احتمالی این فرض که جنگ فضایی اجتناب ناپذیر است چیست؟
کرپون گفت: "اگر پاسخ به این سؤالات نگرانکننده است، پس باید روی دیپلماسی کار کنیم. "
بی ثبات کننده یا تهدید کننده؟
مقدار زیادی اضطراب برای سیسلونار وجود دارد. اما تاد هریسون، مدیر پروژه امنیت هوافضا در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در واشنگتن دی سی، دیدگاه متفاوتی دارد. هریسون توصیه کرد: "فکر نمیکنم نگرانی زیادی در این مورد وجود داشته باشد. اگرچه نیروی فضایی آمریکا میداند که در نهایت باید نگران آنچه در فضای قمری میگذرد، باشد. اما ما هنوز در آن نقطه نیستیم. "
آیندهای تهدید آمیز
هریسون میگوید که برخی از تهدیدات در رابطه با سیسلونار وجود دارند. فضای سیسلونار برای نیروی فضایی در مقایسه با همه چیزهایی که در مدار زمین در حال وقوع است و باید نگران آن باشند، اولویت بسیار کمی دارد. در تفکر هریسون، امیدوار کنندهترین منابع ماه برای سرمایه گذاریهای فضایی، غیرنظامی و تجاری است.
هریسون با اشاره به استفاده از مواد ماه برای رانش یا ساخت سازهها گفت: "این چیزی است که ما به آن نگاه میکنیم. وقتی صحبت از فضای سیسلونار به میان میآید، ناسا پیشرو است. " هریسون با نگاهی آیندهنگر به بیرون، توصیه کرد که هرجا تجارت پیش میرود، سرانجام درگیری به وجود میآید.
هریسون گفت که ممکن است یک نقش نظامی، البته ۲۰، ۳۰ یا شاید حتی ۵۰ سال بعد، برای کمک به حفاظت از مسیرهای تجاری و منافع آمریکا وجود داشته باشد. اما ما با این اتفاق فاصله داریم.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان