گزارش ناسا از گرمای خاورمیانه / ماجرای «گنبد حرارتی» چیست؟

پس از چندین رکورد شکنی مختلف بخاطر گرما، دمای هوا در مناطقی از خاورمیانه به بالای ۵۰ درجه رسیده؛ با حضور یک موج گرمایی دما در این منطقه تقریبا ۱۰ درجه بالاتر از نرمال است و به نوعی خاورمیانه پخته شده است.

به گزارش واشنگتن پست، این موج گرمایی باعث شده که دمای هوا در ده‌ها کشور در خاورمیانه یا با رکورد‌های قبلی برابر شود یا حتی شکسته شوند. به طوری که دمای پنج کشور به بالای ۵۰درجه رسید. موج گرمایی در حالی خاورمیانه را درگیر کرده که هنوز یک ماه تا رسیدن دما به میزان اوج سالیانه خود مانده است.

در محیطی که با تاثیر‌های تغییراقلیم انسانی شکل گرفته است، این داستان‌ها از گرمای شدید در حال تکراری شدن هستند. خاورمیانه هم اکنون یکی از گرم‌ترین مناطق کره زمین است که با شرایط خشک آب‌وهوایی دمایش به سادگی حدود ۴۰درجه می‌رسد.

اینجا خاورمیانه است؛ دما بالای ۵۰ درجه

دو هفته پیش دمای هوا در سویهان، شهری کوچک در شرق ابو ظبی به ۵۱ درجه سلسیوس رسید و چند روز بعد این عدد به ۵۲درجه شد. به گفته اتین کاپیکیان، کارشناس هواشناسی شرکت «متئوفرانس» رکورد دمای این شهر مربوط به دمای ۵۱درجه در سال ۲۰۱۷ میلادی بود و امسال این رکورد شکسته شد. همچنین این گرمترین دمایی است که در ماه ژوئن امارات در تاریخ خود دیده است.

در دیگر مناطق هم وضعیت به این شکل است، دمای شهر «امیدیه» در استان خوزستان ایران هم ۵۱ درجه شد. همچنین در شهر «جهرا» در کویت هم دما به بالای ۵۰درجه و حداکثر به حدود ۵۰.۹ درجه رسید.

همچنین در مناطقی در شمال عمان و مرکز پاکستان دمای هوا به بیش از ۵۰ درجه شد.

رسیدن دما به بالای ۵۰ درجه می‌تواند به مسیر‌های راه‌آهن آسیب برساند، آسفالت‌ها را نرم کند و مسافت طی شده برای پرواز هواپیما‌ها را طولانی‌تر کند. گرما، بدترین نوع آب‌وهوا است و می‌تواند با ایجاد فجایع بزرگی مثل طوفان، گردباد، سیل و آتش‌سوزی در جنگل، منجر به مرگ افراد زیادی شود.

مکس هررا، تاریخ‌دان اقلیمی، درباره این موج گرمایی در توییتر خود نوشته بود: «خاورمیانه و مرکز آسیا با خشن‌ترین موج گرمایی تاریخ برای این وقت از سال روبه‌رو شده‌اند.»

این اقلیم‌شناس همچنین اشاره کرد که در ارتفاعات هم رکورد دمای هوا شکسته شد. در بم در ارتفاع ۹۱۹ متری از سطح دمای هوا ۴۵.۵ درجه بود. در مناطقی در جنوب ازبکستان و تاجیکستان که ارتفاع بالایی نسبت به سطح دریا دارند هم دمای هوا به ۴۴.۷ و ۴۳.۷ درجه رسید.

بالون هواشناسی که فرودگاه امارات تا ارتفاع ۱۵۰۰ متری سطح زمین به آسمان فرستاده شد هم دمایی حدود ۳۲.۲ درجه را نشان می‌داد.

این گرمای زودرس، نتیجه ایجاد فشار زیاد است که همچنین از آن به عنوان یک گنبد حرارتی «Heat Dome» هم شناخته می‌شود. در واقع با افزایش دمای هوا و فشار چیزی به به شکل گنبد در اطراف شهر به وجود بیاید که به آن گنبد حرارتی می‌گویند، این گنبد باعث می‌شود که هوای گرم در داخل شهر قرار بگیرد و خارج نشود.

این موضوع باعث می‌شود جریان هوا سمت شمال پیچ بخورد و احتمال بارندگی کاهش پیدا می‌کند، این باعث می‌شود که گرما در منطقه باقی بماند و به طور همزمان ابر‌ها خنک‌تر بشوند.

گنبد‌های حرارتی مانند گنبدی که برخاورمیانه و آسیا تاثیر گذاشته، باعث می‌شود که جو به سمت عمودی برآورده شوند، چراکه گاز‌ها موقع گرمایش منبسط می‌شوند.

جالب است بدانید که این گنبد حرارتی آن‌قدر‌ها هم شدید نیست، اما با این وجود رکورد‌های دمایی شکسته شده است. این نشان می‌دهد که سهم زیادی از علت این اتفاق تاثیر انسان‌ها با انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و در نتیجه تغییراقلیم است. به عبارت دیگر، گرمایش زمین باعث شده اتفاقاتی که زمانی به عنوان نوسانات معمولی شناخته می‌شدند باعث رکورد شکنی شوند.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که در خاورمیانه و شمال آفریقا تعداد «اکستریم»‌های گرمایی به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرده است.

حتی مطالعه‌ای که چند سال پیش منتشر شده بود نشان می‌داد که با ادامه افزایش دما و افزایش رویداد‌های شدید گرمایی، این امکان وجود دارد که بخش‌هایی از خاورمیانه غیرقابل زندگی شوند. این موضوع در بخش‌هایی از خلیج فارس که امکان ترکیب رطوبت با دما‌های بالا و افزایش دما به ۶۰درجه سلسیوس ممکن است، واقعیت دارد.

ناسا هم چندی پیش با تایید گزارش واشنگتن پست درباره موج گرمایی خاورمیانه تصویری از وضعیت دما و تاثیر این موج در منطقه منتشر کرده است.

 

 

ایستگاه‌های زمینی نشان داده‌اند که دمای هوا حداقل در چهار منطقه خاورمینه در ایران، کویت، عمان و امارات عددی بالای ۵۰درجه سلسیون را نشان داده‌اند. همچنین کشور‌های حاضر در مرکز و جنوب آسیا هم دما‌های بالا و غیرمعمولی روبه‌رو شدند.

ناسا درباره به وجود آمدن گنبد حرارتی در منطقه نوشته است: در تیر و مرداد سال ۲۰۱۵ هم اتفاقی مشابه در خاورمیانه رخ داد، اما این بار یک ماه زودتر از گرم‌ترین فصل سال یک گنبد حرارتی در خاورمیانه ایجاد شده است.

 

منبع: خبرآنلاین