پشه؛ شاید اولین چیزی که با شنیدن این کلمه در ذهن شما میآید صدای وز وز گوشخراش پشهها در شب باشد، درست همان لحظهای که در خواب شیرین هستید و ناگهان با یک سیلی که خودتان در گوشتان میزنید بیدار میشوید و یا خارش سطح پوستتان که پس از مکیده شدن خونتان حس میکنید.
این حشرات خون آشام ماده، بیشتر شبها ها به سراغ ما و یا حیوانات میروند و در طول روز از دست آنها راحت هستیم. اما سوالی که پیش میآید این است؛ "پشهها روزها کجا هستند؟ ".
دانستنیهایی از زندگی یک خون آشام به نام پشه!
پشهها دارای ویژگیهای بسیار جالبی هستند و در برخی از موارد به نظر نمیرسد که دنیای این موجودات کوچک به این اندازه بزرگ باشد.
یک پشه بالغ میتواند برای پنج ماه زندگی کند و البته برای اینکه به سن بلوغ برسد باید چند ماهی صبر کنند. همچنین تخمهای این حشره میتوانند تا چندین سال در هوای سرد باقی بمانند.
یک پشه بالغ میتواند وزنی به اندازه تنها ۲ میلی گرم داشته باشد.
یکی از کارهای پشهها که مارا بسیار اذیت میکند مکیدن خون است، اما آیا میدانید که یک پشه تنها پنج میلینیوم از یک لیتر خون شما را در هر وعده میمکد؟
اما مهمترین دلیلی که ما از پشهها متنفر هستیم شاید صدای مزاحم بال زدن آنها باشد که بیشتر شبها خواب را از چشمان ما میگیرد. این موجودات ریز میتوانند بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ بار در ثانیه بالهای خود را تکان دهند.
پشههای نر با گوش کردن به صدای بالهای پشههای ماده آنها را انتخاب میکنند حتی آنها این توانایی را دارند تا گونه جفت خود را از زیر و بم صدای بالهای آنها تشخیص دهند.
یک پشه با توجه به اینکه در ثانیه ۳۰۰ تا ۶۰۰ بار بال میزند میتواند مسافت یک کیلومتری را در دو یا سه ساعت طی کند.
بیشتر پشهها زیاد از محل زندگیشان دور نمیشوند، اما برخی از گونهها در طول عمرشان بیش از ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتر مسافرت میکنند.
پشهها میتوانند بوی دی اکسید کربنی که شما تنفس میکنید را از فاصله ۲۰ تا ۳۰ متری تشخیص دهند.
برخی از افراد بیشتر پشهها را به خودشان جذب میکنند و دلیل این امر تا به حال مشخص نشده، اما به نظر میرسد به علت مواد شیمیایی باشد که بر روی پوست ترشح میشود.
محققان در یک تحقیق به این نتیجه رسیدند که اگر در هر دقیقه ۹ هزار پشه انسان را نیش بزند. بدن انسان نیمی از خونش را در دو ساعت از دست میدهد.
پشهها روزها کجا میروند؟
این سوال حتما برای شما هم همواره مطرح بوده که پشهها صبحها کجا میروند که شبها فقط دست به اذیت و بیدار کردن آدم از خواب میزنند!
پشهها و سوسکها جزو منفورترین موجودات بر روی زمین محسوب میشوند؛ اما مزاحمت پشهها برای انسان بسیار بیشتر از سوسکها است، چرا که این حشرات کوچک، از زمانی که توانایی پرواز کردن پیدا میکنند، تنها بدنبال نیش زدن و مکیدن خون انسان هستند.
حقیقت این است که شانس گزیده شدن توسط پشه در تاریکی شب، بسیار بیشتر از روز است؛ بنابراین پشهها ترجیح میدهند که در طول روز «بخوابند».
از سوی دیگر، فعالیت در طول روز و در گرمای هوا میتواند برای این حشره کوچک، مرگبار باشد؛ از همین رو پشهها ترجیح میدهند که بعد از غروب خورشید و در خنکی و تاریکی هوا فعالیت خود را آغاز کنند.
بیشتر بخوانید:
نکاتی مهم در مورد پشهها
تنها پشههای ماده، انسان را نیش زده و خونش را میمکند؛ درحالیکه پشههای نر از شهد گلها تغذیه میکنند! همچنین مهره داران و سایر حیوانات نیز از نیش پشهها در امان نیستند.
پشههای ماده برای تغذیه، خون انسان را نمیمکند! پشههای ماده از پروتئینها و ترکیبات خاص در خون انسان برای تولید و پرورش تخمها استفاده میکند. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، پشه یکی از مرگبارترین موجودات در جهان محسوب میشود. توانایی پشهها در انتقال و گسترش بیماری ها، هر ساله منجر به مرگ میلیونها نفر در جهان میشود.
بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطقی زندگی میکنند که گونههای پشه آئدس اجیپتی (Aedes aegypti) در آن حضور دارند. در سال ۲۰۱۵ بالغ بر ۴۳۸ هزار نفر در اثر ابتلا به بیماری مالاریا جان خود را از دست دادند؛ همچنین شیوع تب دنگی در ۳ دهه گذشته ۳۰ برابر شده است.
نیشهای مرگبار
بیماریهای ناقل زاد (vector borne disease) به بیماریهایی گفته میشوند که توسط ناقلینی همچون پشه، کک، کنه، شپش یا ساس به انسان منتقل شده و خطرناکترین بیماریها را ایجاد میکنند.
در این گروه، بیماریهای خطرناکی وجود دارند که ناقل آنها پشه (Mosquito-borne diseases) است؛ این بیماریها ناشی از باکتری، انگل یا ویروسی است که توسط پشه به بدن انسان منتقل میشود.
مالاریا، تب زیکا، تب دنگی، تب زرد، ویروس نیل غربی، چیکن گونیا (chikungunya)، آنسفالیت ژاپنی (japanese encephalitis)، آنسفالیت سنت لوئیس (Saint Louis encephalitis)، آنسفالیت لا کراس (La Crosse encephalitis) از جمله بیماریهایی هستند که توسط نیش پشه منتقل میشوند.
روزی به نام پشهها
تاریخچه نامگذاری این روز به سال ۱۸۹۷ و زمان کشف ارتباط بین پشه و انتقال مالاریا توسط رونالد راس (Ronald Ross) باز میگردد. تاریخ ۲۰ اوت (۲۹ مرداد) به نام روز جهانی پشه (World Mosquito Day) نامگذاری شده است.
هدف از نامگذاری یک روز خاص به نام پشه ها، افزایش آگاهی در مورد علل و روشهای پیشگیری از بیماریهایی است که توسط پشه منتقل میشوند و در صدر این گروه، بیماری مالاریا قرار دارد.
محققان امیدوارند این روز بتواند انگیزهای برای سایر پژوهشگران برای ادامه دادن تحقیقات رونالد راس، و جمع آوری کمکهای مالی برای توسعه روشهای درمانی موثر بیماری مالاریا باشد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان