حدود دو ماه و نیم از بازگشایی کوتاه مدت فیزیکی و آموزش مجازی مدارس میگذرد اما به نظر میرسد شیوههای آموزش و حاشیههای آن هنوز هم برای بسیاری از والدین و دانش آموزان جدید است.
از جمله مشکلاتی که این روزها خانوادهها با آن دست و پنجه نرم میکنند کم تحرکی بچهها، استفاده طولانی مدت یا نادرست از وسایل آموزشی مانند گوشی، تبلت یا لپ تاب است به طوریکه بعضی با معضلات جسمی یا گاهاً روحی روبرو هستند.
یک متخصص توانبخشی ورزشی در اینباره به خبرنگار ایسنا گفت: آدمها در هر برههای از زندگی ممکن است با شرایطی مواجه شوند که متفاوت از تجربیات قبل آنها باشد و اینکه بخواهیم دنبال چرایی شرایط پیش آمده و محکوم کردن کسی باشیم بحث بی فایدهای است؛ به عبارتی انسان بنده شرایط است و میتواند با هر شرایطی خود را وفق دهد و سازگار شود.
دکتر اعظم بشیری ادامه داد: یکی از مسائلی که خانوادهها باید در مورد آن آگاهی داشته باشند، مشکلات و مسائل ارگونومیکی است، این روزها بچهها به خاطر قوز کردن، تبلت گرفتن به صورت مداوم، پشت گوشی، لپ تاب یا کامپیوتر نشستن با مشکلاتی مواجه میشوند که والدین باید با این مشکلات آشنا شوند.
وی توضیح داد: زمانی که والدین این مشکلات را بدانند از وقوع اتفاق جلوگیری میکنند؛ به عنوان مثال به علت پوزیشنهای تکراری و طولانی روزانه و درگیر بودن دست، گردن، مچ و شانه دردهای مزمن در مفاصل این قسمتها به وجود میآید. گاهی گمان میکنیم این عارضهها مربوط به افراد پا به سن گذاشته است اما قشر کودک نیز از آن در امان نیستند و ممکن است در آنها نیز دیده شود.
بشیری بیان کرد: والدین با آگاهی و کنترل میتوانند از بروز مشکلات این چنینی جلوگیری کنند، از طرفی بچهها خیلی خوب میفهمند و اگر درست آموزش داده شوند شرایط را درک میکنند؛ مثلاً میتوانیم به آنها بگوییم به چه علت باید صاف بنشیند و با عواقب نشستن نادرست آشنایشان کنیم.
وی با اشاره به اینکه در کلاسهای مجازی بچهها باید دو یا سه ساعت مدام پای کامپیوتر، لپ تاب، تب لت یا گوشی باشند، مطرح کرد: برای اینکه از ضعیف شدن چشمان بچهها جلوگیری شود باید فاصله ۳۰ تا ۴۰ سانتی متری را رعایت کنند و روی صندلی بنشینند تا قوسهای ستون فقراتشان حفظ شود.
وی با بیان اینکه بعضی موارد قابل کنترل کردن، به تعویق انداختن و کُند شدن پیشرفت هستند، گفت: اگر موارد اشاره شده رعایت نشوند بعد از مدت زمانی میبینیم بچه قوز کرده و گردن درد، انگشت درد یا سردردهای متوالی دارد.
این پزشک همدانی ادامه داد: در حال حاضر افراد در سراسر دنیا با مسائل ارگونومیکی آشنا هستند و حتی برای رانندگان نیز رعایت میکنند، کاربران کامپیوتر در این مورد خط مقدم و ملزم به آگاهی و به کار بستن آن هستند.
بشیری با اشاره به اینکه خانوادهها باید ابتدا خود نسبت به این مشکلات و راههای پیشگیری از آن آگاه شوند سپس آن را به بچهها آموزش دهند و کودک را کنترل کنند، تأکید کرد: متأسفانه «ورزش در خانه» در جامعه بسیار ضعیف است و در شرایط فعلی که باشگاهها تعطیل یا کم کار هستند، بحث چاقی و بی تحرکی کودکان به یک معضل تبدیل شده است.
وی شرح داد: حضور مداوم کودکان در خانه باعث میشود انرژی تخلیه نشده آنها با پرخاشگری، پیش فعالی و اذیت کردن تخلیه شود بنابراین خانوادهها باید درنظر بگیرند که انرژی بچه باید تخلیه شود و برای این قضیه با توجه به امکانات و شرایط زندگی خود فکری داشته باشند.
بشیری افزود: والدین باید برای فرزند خود وقت بگذارند چراکه اگر این کار را نکنند عواقبی خواهد داشت و دیگران برای کودک آنها وقت بگذارند، ممکن است بچه گرایشهای دیگری پیدا کند و مثلاً ساعتها اینترنت گردی کند بنابراین اگر نیاز در مسیر درست برآورده نشود از مسیرهای دیگر بیرون میزند.
وی اظهار کرد: متأسفانه گاهی اوقات درک خانوادهها در مورد تخلیه انرژی کودکان ضعیف است و با سرکوب و شماتت کردن آنها و مقایسه کودک با دیگری سعی در ساکت کردن بچه دارند بنابراین اگر خانوادهها در این مورد آموزش ببینند میتوانند بچههای سالم و قوی تربیت کنند.
بشیری با اشاره به اینکه سال هاست به «بستر خانواده» مثل یک شعار تکراری نگاه میشود، گفت: واقعیت این است که همه چیز از بستر خانواده منشأ میگیرد و اگر قوی، سالم و پاک باشد بچههای سالم بار میآورد و این مورد مهم به ویژه در شرایط فعلی که فضای آموزشی بچهها تغییر کرده، بسیار ضروری است.
وی افزود: وقتی بچهها در فضای فیزیکی مدرسه بودند و در حال و هوای آموزش قرار میگرفتند شرایط فرق می کرد اما در خانه درس خواندن برایشان سخت است و اگر حمایتها و آگاهی خانواده نباشد موفقیت و آموزش پذیری آنها پایین میآید.
بشیری تأکید کرد: خانوادهها باید طریقه نشستن، گرفتن تبلت یا گوشی، فاصله چشم تا وسیله آموزشی را به کودکان آموزش دهند تا از مشکلات بینایی، آرتروز زودرس و دفرمیکیهای فیزیکی آنها جلوگیری شود.
وی مطرح کرد: در حال حاضر ضرورت دارد صداوسیما در مورد این مسائل به صورت قوی وارد کار شود و آموزش ارگونومیکی به خانوادهها و کودکان را در برنامههای خود بگنجاند.
بشیری افزود: اگر این موارد اتفاق نیفتد در یکی دو سال آینده با اُفت آموزشی شدیدی روبرو خواهیم شد چراکه درصد خانودههایی که آگاهی دارند اندک بوده و جامعه هم روی این مسائل کار نمیکند و آگاهی عمومی که انتظار داریم توسط شبکههای داخلی در شرایط فعلی وارد کار شوند و آموزشها و هشدارهای لازم را بدهند، وجود ندارد.
وی با بیان اینکه صرف ایجاد محدودیت برای آموزش بچهها کافی نیست، گفت: باید نیاز کودکان توسط کارشناسان ارگونومیکی در این دوران خاص توضیح داده شود تا در آینده هر چه کمتر شاهد عوارض ناخوشایند آن باشیم.