قدیمی ترین قلعه بعد از الموت قزوین کجاست؟
محسن هادی طحان زواره گفت: قلعه سنگ بست زواره به دست ابوعلی دهدار زواره ای در زمینی به وسعت یک هزار و 500 متر مربع در دوره سلجوقیان و در دو طبقه بنا شده است.وی افزود: ابوعلی دهدار زواره ای که از مقربان حسن صباح بشمار می آمد، از مشاهیر قرن پنجم هجری که در طب، نجوم و هیات، مهارتی تام و تمام داشته، در این قلعه سکونت داشته است.
به گفته این پژوهشگر میراث فرهنگی، در قلعه تاریخی زواره که در آن دوران یک ساختمان حکومتی محسوب می شد؛ عرفا و علما و شعرای زیادی از جمله "مولانا سپهری زواره ای" شاعر نامدار و اهل عرفان و مقامات معنوی و از مقربان حسن صباح که در این قلعه سکونت داشته اند. وی تصریح کرد: سقف این بنای با ارزش تاریخی کشور در سال 1396 توسط میراث فرهنگی مرمت و بهسازی گردید و خوشبختانه از تخریب این بنا جلوگیری شده است، اما متاسفانه در خصوص مرمت دیوارهای بیرون و داخل آن بی مهری هایی صورت گرفته و اقدامی نشده است.
هادی طحان افزود: قطعا اگر این بنای تاریخی قرن پنجم (ه-ق) در هرجایی دیگر کشورمان بود، مرمت گردیده و یکی از مقاصد گردشگری کشور محسوب می شد، چرا که قلعه سنگ بست زواره، از بزرگترین و مستحکم ترین قلعه های کشور پس از قلعه الموت قزوین است که در قرن پنجم هجری قمری بنا گردیده است.
وی ادامه داد: این قلعه شامل اصطبل، انبار، قسمت های مسکونی، اتاق ها، قراولخانه و برج های دیدبانی است. ارتفاع قلعه زواره به 12 متر می رسد و خشت خام، گل و خاک از عناصر بنیادین بکار رفته در این بنا است و در قسمت زیرین آن نیز از سنگ استفاده شده و عده ای معتقدند آن بنای زیرین دارای قدمت بیشتری است.
به گفته هادی طحان، این قلعه به صورت مکعبی شکل بنا شده و در زوایای آن، چهار برج استوانه ای شکل بچشم می خورد و بر فراز آن جایگاه دیده بانی بوده که نیروها دورتا دور حصار شهر را تحت مراقبت و کنترل داشته اند و فضای درونی این قلعه در دو طبقه به صورت چهار صفه ای است که اخیرا مرمت شده است.
این پژوهشگر میراث فرهنگی با بیان اینکه در اوایل قرن هفتم هجری، یکی از اهداف هجوم مغولان به شهر زواره، تخریب این قلعه نظامی مستحکم بوده، گفت: هم اکنون مالک عمده این بنا شخصی بوده و این قلعه احتیاج به مرمت و بازسازی دارد و امیدواریم که داشتن مالک خصوصی دلیل و بهانه ای بر بی توجهی مسئولین مربوطه و تعلل در مرمت آن نشود. وی در پایان گفت: این قلعه دفاعی سال 1381 با شماره 6144 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید./ایسنا
