قصد داریم تمام علائم پوستی که سریعا پس از عفونت ظاهر میشوند، در حالی که برخی دیگر دیرتر یا در زمان وخیمتر شدن این بیماری بروز میکنند را بررسی کنیم. خوشبختانه بیشتر این علائم با گذشت زمان بهتر میشوند. محققان همچنین در حال بررسی این موضوع هستند که چه عواملی باعث بروز این بیماریهای پوستی میشود و اینکه آیا این علائم پاسخ واکنش ایمنی بدن در برابر عفونت است یا هورمونها نیز در آن دخیل هستند.
۱. راشهای پوستی
لکههای کوچک قرمز که در سطح پوست مشاهده میشوند و به اصطلاح "ماکولوپاپیولار" یا لکه و پاپول نامیده میشوند در موارد شدید کووید-۱۹ در برخی بیماران مشاهده میشود. لکه پوستی یا ماکول بخش کوچک مسطح تغییررنگیافته یا کلفتشدهای از پوست است و راش یا جوش یا دانه، بثورات موقتی بر روی پوست هستند که معمولاً با سرخی یا خارش همراه است.
۲. قرمز شدن سفیدی چشم
این التهاب ملتحمه یا کنژنکتیویت (Conjunctivitis) یا قرمزی چشم در اواخر بیماری و در بیماران مبتلا به نوع وخیم این بیماری مشاهده میشود. قرمزی چشم التهاب غشاء چشم است که بدلایل عفونی یا غیر عفونی رخ میدهد. ملتحمه (conjunctiva) غشاء نازک و شفافی است که روی سفیدی چشم (صلبیه) و سطح داخلی پلکها را پوشانده است. البته گفتنی است این مشکل در افرادی که حساسیت فصلی دارند نیز دیده میشود و ممکن است بر اثر حساسیت به موادی از قبیل مواد آرایشی، عطر یا داروها نیز رخ دهد.
۳. علائم شبه سرماسوزک
علائم شبه سرماسوزک که معمولاً "انگشتان کووید" نامیده میشود. سَرماسوزَک آماس دردناک بر روی نوک انگشتان دست و پا و لاله گوشها در اثر یخزدگی است. سرماسوزک زمانی رخ میدهد که بدن شخص مستعد، به مدت طولانی در معرض سرما و رطوبت قرار بگیرد. سرما به بسترهای مویرگی در پوست آسیب میزند و این به نوبه خود باعث سرخی، خارش، تاول و تورم میشود. این علائم میتوانند همزمان روی دستها یا پاها یا هر دو ظاهر شوند. تغییر رنگ پوست به رنگ قرمز- بنفش میتواند دردناک و همراه خارش باشد و گاهی اوقات تاولهای کوچک یا جوش مانند نیز ظاهر میشوند. این ضایعات شبه سرماسوزک اغلب پس از علائم دیگر در اواخر بیماری ظاهر میشوند و بیشتر در کودکان دیده میشوند.
۴. کهیر
کهیر راشهای صورتی یا قرمز رنگی است که ممکن است به صورت لکه یا برجستگیهای قرمز رنگ ظاهر شوند. اندازه کهیر ظاهر شده بر روی پوست میتواند به اندازه یک سنجاق یا حتی یک بشقاب باشد. تورم ایجاد شده در یک نقطه معمولاً طی چند دقیقه تا چند ساعت از بین میرود، اما ممکن است مجددا نیز ظاهر شود که مجددا نیز از بین میرود. اغلب کهیرها ظرف مدت ۱۰ روز از بین میروند. آنها همزمان با سایر علائم ذکر شده ایجاد میشوند و در همه سنین رخ میدهند و در موارد مبتلا به کووید-۱۹ شدید بیشتر دیده میشوند.
۵. تاول آبدار
تاولهای آبدار تاولهای کوچک مملو از مایعات هستند که ممکن است در اوایل بیماری یا در هر زمان، اغلب روی دستها ظاهر شوند. این عارضه در بیماران میانسال شایع است. تاولها بیش از ۱۰ روز بر روی دستها میمانند و در بیماران مبتلا به نوع متوسط و وخیم کووید-۱۹ مشاهده میشوند.
۶. الگوی قرمز آبی رنگ شبیه تور ماهیگیری روی پوست
الگوی قرمز آبی رنگ شبیه تور ماهیگیری روی پوست گاهی اوقات با کبودیهای ریز (پورپورا) در بیماران مسن مبتلا به نوع شدید کووید-۱۹ مشاهده شده است. تصور میشود که این الگو به دلیل انسداد رگهای خونی باشد که به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی بدن به ویروس ایجاد میشود. معمولاً وجود اختلالات و نارساییهای انعقاد خون (هموستاز) به صورت خونریزی زیرپوستی و کبودشدگی مخاطی بروز مییابد؛ به خصوص اگر دلیل اختلال انعقاد خون کاهش تعداد پلاکتهای خون (ترومبوسیتوپنی) یا عدم عملکرد صحیح پلاکتها باشد. این لکههای خونریزی زیرپوستی (وگاه زیر مخاطی) که با فشار موضعی از بین نمیروند بر اساس اندازه به نامهای پتشی، پورپورا و اکیموز نامگذاری میشوند.
۷. راشهای مرتبط با سندرم التهابی چند سیستمی در کودکان
واکنش بیش از حد سیستم ایمنی باعث التهاب قلب و عروق خونی میشود در نتیجه لخته خون و علائم شوک ایجاد میشود. این عارضه بسیار نادر میتواند تا سه ماه پس از ابتلای کودک به کووید-۱۹ رخ دهد.
۸. ریزش موی تلوژن
ریزش مو (تلوژن افلوویوم) در بسیاری از بیماران مبتلا به نوع شدید کووید-۱۹ رخ میدهد و این بدن است که در زمان استرس، فعالیت غیرضروری را متوقف میکند. به شرطی که سطح آهن در افراد طبیعی باشد، این عارضه به مرور زمان بهبود مییابد. تلوژن افلوویوم نوعی اختلال پوست سر است که با نازک شدن یا ریزش مو در نتیجه ورود زود هنگام مو به مرحله تلوژن (مرحله استراحت فولیکول مو) ایجاد میشود. در این مرحله است که موهای تلوژن با سرعت بیشتری شروع به ریزش میکنند.
چه عواملی میتواند باعث بروز این علائم شود؟
برخی از راشهای ایجاد شده در بیماری کووید-۱۹ ناشی از خود ویروس نیست، بلکه ناشی از پاسخ ایمنی بدن به ویروس است. به عنوان مثال، تحقیقات نشان میدهد برخی از آنها ممکن است در اثر فعال شدن بیش از حد بخشی از سیستم ایمنی بدن باشد که به عنوان پاسخ "مکمل" شناخته میشود. این پاسخ منجر به آسیب عروق خونی میشود که در علائم نوع سرماسوزک و الگوی قرمز آبی رنگ شبیه تور ماهیگیری روی پوست دیده میشود. فعالیت مکمل نیز در افراد مسن افزایش مییابد و ممکن است به خوبی توضیح دهد که چرا بیشتر این علائم را در بیماران مسن مبتلا به نوع شدید کووید-۱۹مشاهده میکنیم.
چگونه متوجه شویم که راشهای پوستی ایجاد شده ناشی از بیماری کووید-۱۹ است؟
اگر نگران علائم پوستی خود هستید، میتوانید برای مشاوره با پزشک عمومی یا متخصص پوست خود از طریق قرار ملاقات از راه دور مشورت کنید. ممکن است شما مبتلا به کووید-۱۹ شده باشید. آزمایش دهید و تا زمانی که نتیجه آزمایش خود را دریافت نکردهاید، خود را قرنطینه کنید.