طبیعت و سرسبزی بخش مهمی از حیات و چرخه زندگی انسان هاست که همه آن را دوست دارند، اما این طبیعت زیبا گاهی بخاطر تصمیمات اشتباه انسانی ممکن است چرخه طبیعت و زندگی انسان را با مشکل مواجه کند.
یکی از این مشکلاتی که امروزه فیلم و عکسهای آن در فضای مجازی منتشر میشود، درباره نفوذ ریشههای درختان اکالیپتوس در داخل لولههای فاضلاب شهری است.
مشکلی که طی چند سال اخیر در شهرهای بندرعباس، یزد و حالا در شهر گرمسار مشاهده میشود به یک معضل بزرگ تبدیل شده و تا به امروز هیچ راهکاری برای حل این معضل ارائه نشده است.
اکالیپتوس درختی از خانواده اکالیپتیان از استرالیا است به صورت جنگلهای انبوه در این کشور دیده میشود، چوب درخت اکالیپتوس بسیار سخت و مقاوم است و دلیل اینکه در شهری، چون بندرعباس تعداد زیادی از درختان اکالیپتوس دیده میشود رشد سریع و نیاز کم آن به آب است.
هنگامیکه یک درخت اکالیپتوس در زمین کاشته میشود پس از مدت کوتاهی ریشههای آن به سرعت رشد میکند و به دلیل اینکه به آب کمی نیاز دارد برای تامین آب، ریشه هایشان به سمت آبهای زیر زمینی و لولههای فاضلاب رشد میکنند.
ورود ریشه درخت اکالیپتوس به فاضلابهای شهری سبب میشود تا مجرا فاضلابها را بسته و فاضلاب از کف خانهها بالا میزند، علاوه بر این رشد بیش از حد ریشه درخت اکالیپتوس میتوانند سبب تخریب آسفالت سطح زمین نیز شود، گودالی به عمق سه تا چهار متر حفر میکنند و تازه ماجرا شروع میشود و شهرنشینان برای حل این معضل راهکارهای کوتاه مدت همچون تعویض لولههای فاضلاب را انتخاب میکنند. دریغ از آنکه این داستان دوباره تکرار میشود و ظرف کمتر از یکسال مجدد این ریشهها سر و کله شان در فاضلابها پیدا میشود.
متاسفانه درختان اکالیپتوس بیشتر توسط شهرداری شهرهایی نام برده برای زیباسازی آن کاشته میشوند باوجود اینکه شهرداریها به عنوان متولی فضای سبز شهر باید یک راهکار برای حل این معضل پیدا کنند، زیرا علاوه بر مشکلاتی که برای مصرف آب انسانها ایجاد میشود، تعویض لولههای فاضلاب و آسفالت مجدد هزینههای کلان زیادی را بر دوش خود شهرداریها خواهد گذاشت.
درخصوص همین موضوع محمدرضا محبوب فر کارشناس و فعال محیط زیست در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: درخت اکالیپتوس از جمله درختانی است که خاصیت درمانی زیادی دارد و حتی برای کسانی که مبتلا به بیماری تنفسی هستند این دارو کاربردهای فراوانی دارد.
او با اشاره به آسیب شناسی درخت اکالیپتوس گفت: کاشت درخت غیربومی مثل درخت اکالیپتوس که زادگاه اصلی آن کشور استرالیاست، کاشتن آن در ایران که با بحران کم آبی مواجه است برای فضای سبز شهری خیانت در حق محیط زیست کشور محسوب میشود.
این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: ریشه درخت اکالیپتوس رشد بالا و خاصیت روندگی دارد و ریشه آن مساحتها رشد میکند تا خودش را به آب برساند بنابراین این درختان در خشکی آبهای زیرزمینی و تالابها نقش موثری دارند.
او با بیان اینکه کاشت درخت اکالیپتوس در ایران باید متوقف شود، گفت: این درخت به دلیل اینکه بومی ایران نیست، نه تنها اثر و فایدهای برای محیط زیست ندارد بلکه میتواند تخریب کننده محیط زیست نیز باشد.
این کارشناس با اشاره به اینکه ۸۰ درصد کشور با بحران کم آبی مواجه است، تصریح کرد: درختان اکالیپتوس به قدری رشد میکنند که ریشههای آن میتواند زیر ساختهای شهری را از بین ببرد.
محبوب فر در ادامه بیان کرد: در شهر قم تعداد زیادی از این درختان کاشته شده که سبب بروز مشکلاتی برای شهروندان شهر قم و فضای شهری شده است، علاوه بر شهر قم تعدادی دیگر از شهرهای ما با این مشکل مواجه هستند.
این کارشناس عنوان کرد:سازمان و فعالان محیط زیست درخصوص درختان اکالیپتوس باید به یک جمع بندی برسند، باید این درختان در سطح شهرها از ریشه کنده شوند و درختان دیگری جایگزین آن شوند و باید از طریق روشهای اصولی و اساسی بدون آنکه به محیط زیست و خاک آسیب بزنند با این معضل برخورد شود.
جالب است بدانید که ریشه درخت اکالیپتوس به دلیل نفوذ و رشدی که دارد حتی با قطع کردن درخت هم نابود نخواهد شد، بنابراین شاید نیاز باشد تا برای حل این معضل در شهرهای کشور که تعداد جمعیت در آنها کم هم نیست راه حلی بلند مدت اندیشیده شود تا برای همیشه این مشکل از زندگی شهروندان حل شود.