ژاله علی اصل ممقانی متخصص طب سنتی ایرانی، درباره درمان بی اشتهایی در طب سنتی اظهار کرد: زمانی که اشتیاق شما برای خوردن غذا کاهش مییابد، دچار بی اشتهایی میشوید. اشتها توسط مشارکت سیستم عصبی و دستگاه گوارش تنظیم میشود. شرایط بسیار متنوعی میتواند باعث کاهش اشتها شود. افرادی که از بیاشتهایی رنج میبرند مقدار بسیار محدودی غذا مصرف میکنند. بی اشتهایی در صورت عدم درمان میتواند منجر به کاهش وزن و سوء تغذیه شود؛ بنابراین مهم است که دلیل کاهش اشتها را پیدا کرده و آن را درمان کنیم.
عواملی که باعث کاهش اشتها میشود
او افزود: تعدادی از شرایط میتواند منجر به کاهش اشتها شود. علل کاهش اشتها میتواند جسمی، روحی یا حتی ناشی از عوارض داروهای مصرفی باشد که در بیشتر موارد، با درمان بیماری اشتهای شما به حالت طبیعی برمیگردد.
بیماریهای عفونی
او گفت: در برخی از موارد ممکن است از دست دادن اشتها به دلیل عفونتهای باکتریایی، ویروسی، قارچی مانند عفونت دستگاه تنفس فوقانی، ذات الریه، ورم معده و روده، کولیت، عفونت پوستی، مننژیت و بارداری نیز باشد، در واقع مادران باردار ممکن است در سه ماهه اول بارداری دچار کاهش اشتها شوند.
علل روانشناختی
این پزشک طب سنتی گفت: عوامل روانشناختی و شرایط بهداشت روان میتوانند تأثیر قابل توجهی در اشتهای فرد داشته باشند. این موارد میتواند شامل افسردگی، اضطراب، موارد وحشت زدگی، فشار، غم و اندوه و بیاشتهایی عصبی باشد.
او بیان کرد: بی اشتهایی عصبی (Anorexia nervosa) معمولاً در دوران بلوغ ایجاد میشود و از هر ۱۰ نفر مبتلا ۹ نفر زن هستند. زمانی میتوان فردی را بی اشتها دانست که مصرف غذای او محدود شده و دچار کاهش وزن قابل توجهی شود، اما همچنان فرد با ترس و نگرانی شدیدی از افزایش بیش از حد وزن یا شکل بدنش مواجه است.
او گفت: فرد مبتلا به بیاشتهایی عصبی در مورد غذا و وزن وسواس مییابد. در واقع این افراد به این باور میرسند که تنها در صورت لاغرتر بودن زندگی آنها بهتر خواهد بود. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند به طور معمول کم وزن بوده و ترس از افزایش وزن دارند. بی اشتهایی عصبی همچنین میتواند باعث سو تغذیه در این افراد شود.
بیماریهای مزمن
او بیان کرد: گاهی اوقات بیماریهای مزمن میتوانند عاملی برای کاهش اشتها در افراد نیز باشند که شامل:
بیماری مزمن کبدی
نارسایی کلیه
نارسایی قلبی
هپاتیت
کم کاری تیروئید
و انواع سرطانها
مصرف داروها
او گفت: همچنین افرادی که دارای بیماریهای زمینهای هستند و به مصرف برخی از داروها مانند آنتی بیوتیکهای خاص، کدئین، مورفین، داروهای شیمی درمانی، داروهای غیرقانونی مانند کوکائین، هروئین و آمفتامین میپردازند، ممکن است بر اثر عوارض این داروهای مصرفی دچار بی اشتهایی و کم اشتهایی شوند.
افزایش سن
این متخصص طب سنتی گفت: کاهش اشتها همچنین میتواند در بزرگسالان و افراد مسن بیشتر باشد که این امر میتواند به دلیل افزایش استفاده از داروها و ایجاد تغیرانی در دستگاه گوارش، هورمونها، کاهش حس چشایی یا بویایی و برخی از سرطانها باشد که بر اثر افزایش سن رخ میدهد.
علل بی اشتهایی در کودکان
او بیان کرد: اگر کودک شما همیشه خسته و تحریک پذیر است، ممکن است با کمبود اشتها مرتبط باشد. در اینجا به چند دلیل شایع که باعث میشود کودکان اشتهای خود را از دست بدهند اشاره میشود.
استرس
او افزود: استرس میتواند تأثیرات منفی بسیاری از جمله از دست دادن اشتها در کودکان خردسال داشته باشد. اگر متوجه شدید که کودک شما علاقه خود را به غذا خوردن از دست داده یا خواب سختی دارد، ممکن است از استرس رنج ببرد. برای رفع اشتهای ضعیف فرزند خود، باید علت استرس را شناسایی کرده و آن را کاهش دهید. برخی از دلایل عمده استرس در دوران کودکی عبارتند از مسائل خانوادگی مانند مرگ در خانواده، مرگ حیوان خانگی یا تولد خواهر و برادر است.
افسردگی
او بیان کرد: افسردگی میتواند دلیل دیگری برای از دست دادن اشتهای کودک باشد. بیشتر والدین افسردگی را با غم و اندوه اشتباه میگیرند. اما غم و افسردگی یکسان نیستند. احساس غم و اندوه با گذشت زمان از بین میرود، اما افسردگی اینگونه نیست. افسردگی نه تنها کودک را ناراحت میکند بلکه در زندگی عادی او نیز اختلال ایجاد میکند.
اگر کودک شما علاقه قابل توجهی به فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبرد، نشان نمیدهد، ممکن است افسرده شده باشد. تغییر در عادات غذایی میتواند یک شاخص قوی برای افسردگی باشد. در صورت نگرانی توصیه میشود از مشاوره پزشکی استفاده کنید.
کم خونی
او بیان کرد: کم خونی یکی دیگر از دلایل احتمالی کاهش اشتهای کودک است. کودکان مبتلا به کم خونی بی حال، خسته و تحریک پذیر به نظر میرسند. در صورت عدم درمان، کم خونی میتواند در رشد و عملکرد کودک شما اختلال ایجاد کند. اگر مشکوک به کم خونی در فرزند خود هستید، آزمایش خون انجام دهید.
کرم روده
اوافزود: کرم روده میتواند باعث از دست دادن اشتها در کودکان شود. کرمها وارد دستگاه گوارش کودک میشوند و در آنجا به عنوان انگل زندگی میکنند و باعث خونریزی رودهای، از دست دادن اشتها، اسهال خونی و ... میشوند. معمولا این کودکان علائمی مانند دل پیچه، دندان قروچه و افزایش آب دهان بهویژه شبها دارند.
یبوست
ممقانی بیان کرد: حرکات نامنظم روده در کودکان میتواند منجر به یبوست شود. کاهش اشتها در کودکان میتواند در اثر یبوست باشد. نشانه یبوست مدفوع سخت است؛ کودک به دلیل درد در هنگام دفع مدفوع سفت از خوردن امتناع میکند.
چه موقع به دنبال درمان فوری باشید
او ادامه داد: اگر بدون دلیل مشخص شروع به کاهش سریع وزن میکنید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین در کنار کاهش اشتها، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید.
درد معده
سوزش سردل
احساس سیری سریع
زرد شدن پوست یا چشمها
خون در مدفوع آنها
اگر افراد هر یک از این علائم را تجربه کردند، باید به پزشک مراجعه کنند که بتواند علت اصلی آن را دریابد.
این متخصص طب سنتی بیان کرد: برای درمان ساده بیاشتهایی بهتر است ازخوردن غذاهای مغذی و کم حجم مانند زرده تخم مرغ عسلی، آبگوشت غلیظ شده، حریره بادام، مصرف وعدههای غذایی مکرر کم حجم و ورزش سبک نیز ممکن است به افزایش اشتها کمک کند.
او در نهایت افزود: برای افزایش اشتها به خصوص در کودکانی که تمایل به خوردن مایعات خنک دارند و زیاد آب میخورند، محدود کردن غذاهای تند و شور و تنقلات مانند انواع چیپس، خوردن میوه انار یا رب انار ملس، شربت آبلیمو و مربای به بسیار کمک کننده است.