آشنایی با پرنده نگری

گردشگری این روزها در کشور طرفداران زیادی دارد. این رشته به طور قابل توجهی رو به گسترش است. یکی از انواع مهم گردشگری طبیعت گردی یا اکوتوریسم است که خود از بخشهای مختلفی تشکیل شده است؛ مانند گردشگری اقلیمی، ساحلی، کوهستان و برف، جنگل، کویر و بیابان، آب های معدنی و آبهای گرم که مردم لحظات شاد و مفرحی را در این مکانها سپری می کنند. ما در اینجا یک شاخه دیگر از گردشگری به اسم پرنده نگری را خدمت شما معرفی می کنیم.

 

پرنده در تاریخ، ادبیات و فرهنگ عامیانه ما جایگاه ویژه ای دارد و به عنوان نمادهای مختلفی ازجمله قدرت، آزادی، برکت، خیر و شر و ... آورده شده است.

در سر ستون های کاخها، بر روی دیوار معابد، نقوش پرچم و در اشعاری از منطق الطیر عطار گرفته تا اشعار حافظ و سهراب سپهری و ... دیده می شود. اگر به برخی از شعرهای سهراب سپهری دقت کنیم می بینیم که علاوه بر نام پرنده ها و توصیف ظاهری آنها از رفتار و حالات دقیق آنها و فصل حضورشان نیز آگاهی کافی دارد شاید بتوان او را  یک پرنده نگر و پرنده شناس کامل دانست. گرچه باید بگوییم که پرنده نگری با پرنده شناسی تفاوت دارد.با وجود اینکه پرنده نگری یک رشته نوپا در کشور است، اما علاقه مندان زیادی را در سرتاسر کشور جذب خود کرده است. 

 

پرنده نگری یعنی تماشای پرندگان وحشی در طبیعت؛ پرنده نگری از تفریحات و سرگرمی های لذت بخشی است که می تواند شما را با دنیای جدیدی از گردشگری آشنا کند، دنیایی که در آن زمان و مکان برایتان معنای حقیقی پیدا می کند و می توانید از آن نهایت لذت را ببرید. شاید بتوان گفت کم هزینه ترین نوع گردشگری؛ پرنده نگری از زیر مجموعه های اکوتوریسم است. برای پرنده نگری شما نیاز به یک قلم، یک دفترچه یادداشت، یک دوربین دوچشمی و کتاب راهنمای پرندگان دارید، تا هر پرنده ای را که می بینید ابتدا شناسایی و سپس در دفترچه یادداشت تان ثبت کنید. 

 

پرنده نگری پای شما را به کویر، دریا، کوه، جنگل، رودخانه، تالاب و... باز می کند، حتی به راهی می روید که تا کنون نرفته اید. پرنده نگری سن و جنس نمی شناسد و شما می توانید در هر مکانی که برای تفریح انتخاب می کنید از شنیدن صدای پرندگان و دیدن آنها لذت ببرید.

لذت تماشای پرندگان و شادی بعد از دیدن آنها وصف ناشدنی است. شما می توانید پرنده نگری را از پارک کنار خانه تان آغاز کنید. مطمئنا هر روز صدای پرندگان را می شنوید و حتی آنها را می بینید اما به سادگی از کنار این همه زیبایی عبور می کنید. پرندگانی که در نزدیکی ما زندگی می کنند یا پرندگان شهری که بیشترین جمعیت را در شهرها دارند و ما هر روز آنها را می بینیم، معمولا پرندگان بومی منطقه هستند. پرندگان مهاجر عبوری نیز از جمله پرندگانی هستند که در برخی از مکانها برای استراحت می مانند و ما می توانیم آنها را ببینیم و رفتارشان را تماشا کنیم. شما الان می توانید چند پرنده که هر روز می بینید را نام ببرید؟ اصلا شما چند پرنده را می شناسید یا نام چند پرنده را می دانید؟ در محله یا منطقه یا شهر شما چه پرندگانی زندگی می کنند؟ تفاوت پرندگان را احساس می کنید؟ پرندگان آبزی و کنار آبزی و خشک زی را از یکدیگر تشخیص می دهید؟ می دانید که پرندگان برای خود قلمرو دارند و از حضور بیگاناگان در آن جلوگیری می کنند؟ می دانید پرندگان به همدیگر هدیه می دهند؟ برای جلب توجه طرف مقابل به رقص و پایکوبی می پردازند؟

پرندگان اهل سفر هم هستند، برخی از آنها مهاجر هستند؛ بعضی از آنها فقط عبوری هستند و روزها، هفته ها و ماهها در راه هستند تا به مقصد برسند. برخی دیگر چند روز یا چند ماه در یک منطقه ساکن می شوند. اما برخی از پرندگان اقامت دائم دارند، یعنی هیچ جا را به جز محله زندگی خودشان به چشم ندیده اند، حتی مسافرت یک روزه هم نرفته اند. برخی خانه های لوکس و تزیین شده دارند و ‌برخی خانه های بسیار ساده آنقدر ساده که حتی خس و خاشاک هم ندارند و بر روی خاک و‌سنگ ریزه زندگی می کنند، همانجا متولد می شوند، بزرگ می شوند، جفت پیدا می کنند و همانجا تخم می گذارند. با یک برنامه ریزی ساده پرنده نگری می توانیم در فصل و زمان مناسب پرندگان زیبای مهاجر و یا پرندگان بومی منطقه و کشورمان را ببینیم و آرامش را از آنها هدیه بگیریم.

 

بعضی از پرنده نگرهای حرفه ای در دنیا برای دیدن یک پرنده به کشورها و حتی قاره های مختلف سفر می کنند. در ایران نیز گاهی پرنده نگرها برای تماشای پرنده ای خاص صدها کیلومتر سفر می کنند تا بتوانند گونه مد نظر خود را ببینید. تا کنون ۵۵۱ گونه پرنده در کشور ما مشاهده و ثبت شده است که شامل پرندگان بومی و مهاجر می شود. ما می توانیم به صورت فردی و یا گروهی و در قالب تورهای تخصصی به پرنده نگری بپردازیم و به تماشای پرندگان زیبا بنشینیم. دنیای پرندگان دنیای بزرگ و پر رمز و رازی است به وسعت آسمان و زمین. در قسمت های آینده شما را با پرندگان مهم، مکانها و زیستگاههای مختلف پرندگان ایران آشنا می کنیم.