مهدی توتونچی، متخصص ژنتیک مولکولی، در پاسخ به سوال مطرح شده مردم مبنی بر اینکه دقت تستهای کرونا چقدر قابل اعتماد است، افزود: مهمترین اصل در تست ژنتیکی تشخیص کرونا نمونه گیری است، در جوامع مختلف گفته میشود که این تست بین ۶۰ تا ۷۰ درصد میتواند دقت یا صحت داشته باشد، اما برای رسیدن به درصد بالاتر بستگی دارد نمونه گیری چقدر درست انجام شود.
وی ادامه داد: ویروس در سیستم تنفسی فوقانی وجود دارد و باید نمونه گیری با هر روشی از عمق و پشت حلق یا بینی انجام شود، از آنجایی که نمیتوان با چشم دید که آیا نمونه برداشته شده همانی است که میتواند وجود ویروس را مشخص کند، بنابراین مهمترین اصل دقت تست است. یعنی ممکن است ویروس در هر فرد وجود داشته باشد، ولی نمونهای که گرفته میشود حاوی ویروس نباشد و نتیجه تست منفی شود.
توتونچی اظهار کرد: مفهوم این نیست که تست RTPCR ژنتیک و تشخیصی مشکل یا دقت بالایی دارد بلکه این مفهوم را میدهد که نمونه گیری درست انجام نشده، اما همه اینها را با هم در نظر میگیرند.
عضو هیأت علمی گروه ژنتیک و سلولهای بنیادی پژوهشگاه رویان گفت: بنابراین مشکل درصد بالایی از منفی کاذب تستها در مرحله نمونه گیری اتفاق میافتد چراکه نمونه گرفته شده حاوی ویروس نبوده است. وقتی کسی دارای علائم بیماری است، ولی نتیجه تست آن منفی میشود باید دوباره مورد تست با دقت بیشتری قرار بگیرد.
وی با تأکید بر اینکه قدرت تشخیصی هر تستی متفاوت است، تصریح کرد: به عنوان مثال در کیتهای تشخیصی موجود در بازار به ازای هر یک میلی لیتر نمونه گیری حدودا باید ۲۰۰ ذره ویروسی در آن وجود داشته باشد تا تست RTPCR ژنتیک قدرت تشخیصی پیدا کند.
توتونچی افزود: بنابراین اگر این میزان از ۲۰۰ ذره ویروسی کمتر باشد باز هم ممکن است که منجر به منفی کاذب شود. پس خود بخش تکنیکال یا بخش آزمایش RTPCR نیست که خطا دارد یا قدرت تشخیصی را کاهش میدهد بلکه بیشتر خطاها در بخش نمونه گیری اتفاق میافتد.
عضو هیأت علمی گروه ژنتیک و سلولهای بنیادی پژوهشگاه رویان گفت: نکته بعدی این است که باید در نظر داشت که در زمان نمونه گیری بیمار در چه مرحلهای از بیماری قرار دارد، اگر بیمار در فاز ابتدایی است یا بیماری را رد کرده اصطلاحا گفته میشود که وایرال دوز بیمار پایین است، یعنی میزان ذره ویروسی که میتواند در تست داشته باشد پایین است. یعنی در نمونه گیری میتوان تست ویروس را از فرد گرفت، اما به دلیل اینکه به ازای هر میلی لیتر میزان ذره ویروس کمتر از ۱۰۰ است باز هم قدرت تشخیصی نمونه کاهش مییابد.
وی تاکید کرد: برای تست کرونا اینکه چه نوع کیت، روش و شیوه نمونه گیریای استفاده میشود و یا مسوول فنی آزمایش چقدر حساسیت به خرج میدهد که نمونه لازم ارسال شود، نظرم این است که قدرت تشخیصی تست بین ۷۰ تا ۸۰ درصد است.