یزد به زیور پایتخت کتاب ایران نیز آراسته شد

در آیین پنجمین دوره انتخاب پایتخت کتاب ایران و جشنواره روستاها و عشایر دوستار کتاب، لوح افتخار وزرای کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی، لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو، تسهیلات مناسب برای تاسیس، نوسازی و تجهیز کتاب ‌فروشی‌ها و مراکز توزیع، حمایت از طرح‌ های برگزیده ترویج کتابخوانی و 300 میلیون ریال جایزه نقدی به همراه 250 میلیون ریال حواله کتاب به مردم این شهر اهدا شد.
رویداد انتخاب و معرفی «پایتخت کتاب ایران» یکی از چهار برنامه ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که از چهار دوره گذشته هر ساله با همکاری سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) و وزارت کشور اجرا می شود.
پیش از این شهرهای اهواز، نیشابور، بوشهر و کاشان موفق به کسب این عنوان شده بودند.
شهر یزد در حالی به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب شد که 18 تیر 1396، 200 هکتار از عرصه بافت تاریخی این شهر در چهل و یکمین نشست کمیته میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در کراکوف لهستان در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید؛ موضوعی که فرهنگ و تمدن مردمان این دیار را بیش از پیش در جهان نمایان کرد.
افتتاح نخستین گذر فرهنگ و هنر کشور با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نوروز امسال در کوچه مازاریهای یزد، رخداد مهم دیگری در حوزه فرهنگ استان بود که ابعاد بیشتری از ظرفیتهای فرهنگی عروس کویر ایران را آشکار ساخت.
یزد از استانهای مهم در حوزه های مختلف علمی، فرهنگی و مذهبی کشور محسوب می شود که کسب رتبه برتر قبولی در آزمون سراسری دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در 25 سال متوالی نیز از دیگر افتخارات این استان در حوزه فرهنگ است.
به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهر یزد نمادی از فرهنگ، هنر و معماری ایران است و تابلوی فرهنگ را در خود دارد.
از این استان چهره های برجسته ای از جمله آیت الله عبدالکریم حایری موسس حوزه علمیه قم، آیت الله محمد صدوقی سومین شهید محراب، آیت الله سیدروح الله خاتمی، آیت الله شیخ غلامرضا فقیه خراسانی و نویسندگان و شاعرانی از جمله زنده یاد مهدی آذر یزدی، محمد فرخی یزدی و وحشی بافقی در حوزه های فرهنگ، ادب و مذهب اثرگذار بوده اند.
وجود چهره های برجسته و ماندگار علمی و فرهنگی مانند حجت الاسلام سیدمحمد خاتمی، محمدعلی اسلامی ندوشن، علی محمد کاردان، علی اصغر دادبه، رضا داوری اردکانی و برخی دیگر از شخصیت های فرهنگی استان یزد، انتظارات را از این استان در حوزه فرهنگ بالا برده است.
استاندار یزد یک روز پیش از انتخاب یزد به عنوان پایتخت کتاب ایران گفته بود: با اقداماتی که دستگاه های مختلف فرهنگی استان انجام داده اند، یزد استحقاق دریافت این عنوان را دارد.
محمدعلی طالبی تصریح کرد: با کسب این عنوان، مسئولان و فعالان فرهنگی استان اهتمام جدی تری برای حفظ آن خواهند داشت و کتاب در همه عرصه های زندگی و فعالیت مردم وارد می شود.
وی با بیان اینکه کتابخوانی را تنها از دریچه فرهنگی نخواهیم دید بلکه جزو جدایی ناپذیر همه فعالیت ها خواهد بود، افزود: یزد برای برگزاری منسجم برنامه های فرهنگی نیازمند کسب چنین عنوانهایی است و حمایت دستگاه های دولتی، اهتمام بیش از پیش مردم نسبت به کتاب و کتابخوانی را به دنبال خواهد داشت.

** تلاش های یکساله ای که نتیجه داد
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد نیز با تبیین برنامه های متعددی که در سال جاری با همکاری دستگاه های مختلف اجرایی و فرهنگی استان برای توسعه فرهنگ کتابخوانی در استان اجرا شد، گفت: استان یزد با ایجاد یکهزار و 833 باشگاه کتابخوانی پس از استان اصفهان از نظر تعداد رتبه دوم و با توجه به نسبت جمعیتی رتبه نخست کشور را در ایجاد این تشکلهای کتابخوانی در کشور دارد.
مجید جوادیان زاده در گفت وگو با ایرنا درباره مزیت انتخاب یزد به عنوان پایتخت کتاب ایران اظهار داشت: این رویداد با مشارکت وزارت کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می شود و از تعهدات این وزارتخانه ها برای شهرهایی که به عنوان پایتخت کتاب انتخاب می شود، ایجاد برخی ساختارها و نهادهای مرتبط با کتاب و کتابخوانی است.
وی اضافه کرد: تکمیل طرح های عمرانی ناتمام مرتبط با حوزه کتاب از دیگر مزیتهای کسب این عنوان برای استان یزد است که در این راستا مهمترین اولویت استان، تکمیل کتابخانه مرکزی شهر یزد است.
وی، تقویت باشگاه های کتابخوانی و ارائه کتاب به اعضای این باشگاه ها به صورت نیم بها را از دیگر زمینه هایی دانست که با کسب عنوان پایتخت کتاب ایران در یزد بیش از پیش تقویت می شود.

** انتخاب پایتخت کتاب، حرکت زیبای بین بخشی
رئیس شورای اسلامی شهر یزد که روز گذشته در آیین انتخاب یزد به عنوان پایتخت کتاب ایران در تهران حضور داشت، گفت: انتخاب پایتخت کتاب حرکت بین بخشی است که با همکاری سازمانها و نهادهای مرتبط از جمله نهاد کتابخانه های عمومی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت کشور خلق شده است.
غلامعلی سفید روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا با ابراز خرسندی از بومی سازی این حرکت زیبای بین المللی در کشور و انتخاب یزد به عنوان پایتخت کتاب در سال 1398 افزود: انجام برنامه های فرهنگی، ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در بخش نرم افزاری و سخت افزاری و مشارکت مردمی از شاخص های مهم هیات داوران برای انتخاب پایتخت کتاب بود که یزد این امتیازها را داشت.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر یزد اظهار امیدواری کرد که مجموعه دستگاه ها و مسئولان مرتبط در سال آتی بتوانند در زمینه معرفی نویسندگان، ساخت و سازهای جدید، تکمیل طرح نیمه تمام، ترویج مشارکت مردم، بالابردن سرانه مطالعه، تشکیل نشست نقد و رونمایی کتاب قدمهای مثبتی بردارند و در این راستا به یکدیگر کمک کنند.
سفید با یادآوری بلاتکلیفی 20 ساله تکمیل ساختمان کتابخانه مرکزی شهر یزد در بلوار بسیج خاطر نشان کرد: این کتابخانه که با پیگیری و حمایت مسئولان ارشد استان به نهاد کتابخانه های عمومی تحویل شده، سال آینده به بهره برداری می رسد.

** ارتقای فرهنگ کتابخوانی، اولویت نخست شورای شهر
همچنین نایب رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر یزد نیز با ابراز خرسندی از نتیجه بخش شدن تلاشها برای کسب عنوان پایتخت کتاب، گفت: ارتقاء فرهنگ کتابخوانی شهروندان از ابتدا به عنوان اولویت نخست فرهنگی در دستور کار پنجمین دوره شورای شهر بود و در این راستا از هر نوع فعالیت منجر به این هدف پشتیبانی می شود.
ونوس عامری با بیان اینکه فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی همواره در اولویت برنامه های شورای اسلامی شهر قرار دارد، افزود: برگزاری نشستهای نقد کتاب، میراث معنوی و شبهای فرهنگی با محوریت نویسندگان و مباحث مربوط به فرهنگ و کتاب و حمایت از دستگاه ها و نهادهای مرتبط با کتاب و کتابخوانی از فعالیتهای شورای اسلامی شهر و شهرداری در این راستا بوده است.
وی تصریح کرد: انتخاب یزد به عنوان پایتخت کتاب ایران، نه فقط یک هدف بلکه آغاز راهی است که باید به ارتقاء بیش از پیش فرهنگ کتابخوانی و هویت فرهنگی مردم یزد منجر شود و این مهم نیازمند همدلی همه ارگانها و نهادهای مرتبط فرهنگی دارد.
وی با قدردانی از حمایت فعالان رسانه ای در راستای کسب عنوان پایتخت کتاب ایران ادامه داد: شورای شهر یزد علاوه بر برنامه های اجرا شده مرتبط با کتاب و کتابخوانی، طرحهای دیگری در دست اجرا دارد که یکی از آنها تبدیل یکی از پارکهای یزد به بوستان یا باغ کتاب است.

** فعالیتهای نهاد کتابخانه ها در راستای پایتخت کتاب
مدیرکل نهاد کتابخانه های عمومی استان یزد نیز با بیان اینکه «پایتخت کتاب ایران» طرحی در راستای ترویج کتابخوانی و درگیر کردن نهادهای شهری برای برجسته‌کردن کتاب در شهرهای کشور است، گفت: این اداره کل در تعامل با دستگاه های فرهنگی به خصوص اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش کرده در راستای وظایف خود و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی گامهای موثری بردارد.
رقیه دوست فاطمی ها در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: نهاد کتابخانه های عمومی علاوه بر فعالیتهای متعدد فرهنگی کتابخانه محور، در چهار طرح حوزه کتاب و کتابخوانی شامل پایتخت کتاب ایران، روستاها و عشایر دوستدار کتاب، جام باشگاه های کتابخوانی و مروجان کتاب و کتابخوانی نقش ویژه ای ایفا کرده است.
این مسئول با بیان اینکه نهاد کتابخانه های عمومی کشور از دستگاه‌های اصلی در بررسی برنامه‌ های پایتخت کتاب و سنجش فعالیتها بوده، ادامه داد: این نهاد مواردی از جمله تعداد کتابخانه‌ها، تعداد کتاب‌ها، میزان فعالیت کتابخانه‌‎ها، فعالیتهای فرهنگی کتابداران، میزان امانت، برنامه‌ های ترویجی کتابخوانی شهرها را در سه سال اخیر مورد ارزیابی قرار داده است.
دوست فاطمی ها با تبیین فعالیتهای نهاد کتابخانه های عمومی یزد در راستای طرح پایتخت کتاب ایران، خاطر نشان کرد: در این راستا طرح هایی از جمله 'یک داستان تازه، یک استکان چای تازه'، خدمات کتابخانه گردشگر برای توریست ها و گردشگران خارجی و داخلی، اجرای برنامه های متنوع فرهنگی مبتنی بر کتاب در کتابخانه ها از جمله نشستهای کتابخوان، جمع خوانی کتاب، نقد و رونمایی کتاب، تجلیل از نویسندگان، مشاوره کتاب و کلاسهای خلاقیت مادر و کودک اجرا شده است.
وی، شعرخوانی و قصه گویی برای کودکان، حافظ خوانی، شاهنامه خوانی، مثنوی خوانی، حمایت از افراد و سازمانهای مردم نهاد حوزه کتاب و کتابخوانی و مشارکت در برنامه های آنها را از دیگر فعالیت های اداره کل کتابخانه های عمومی استان یزد برشمرد.
موفقیت در برنامه های فرهنگی از جمله حوزه کتاب و کتابخوانی حاصل همدلی و همکاری همه دستگاه های مرتبط است که در یکسال اخیر در یزد برای کسب عنوان پایتخت کتاب ایران مشهود بود.
شهرهای مهاباد و ارومیه از استان آذربایجان غربی، شهرری از استان تهران، خورموج و برازجان از استان بوشهر، دزفول و رامهرمز از استان خوزستان، سبزوار از استان خراسان رضوی، خرم‌آباد از استان لرستان، خاش از استان سیستان و بلوچستان، رفسنجان، بم و سیرجان از استان کرمان، اسلام‌آباد غرب از استان کرمانشاه، شیراز، اوز و صدرا از استان فارس، بابل از استان مازندران، ابرکوه و یزد از استان یزد 20 نامزد کسب عنوان پایتخت کتاب ایران بودند که در نهایت این عنوان برای سال 1398 به شهر یزد رسید.
یزد با 111 باب کتابخانه عمومی شامل 96 کتابخانه نهادی روستایی و شهری و 15 باب کتابخانه مشارکتی به نسبت جمعیت در جایگاه نخست کشور قرار دارد.
در کتابخانه‌های عمومی استان با حدود 108 هزار نفر عضو، افزون بر 2 میلیون نسخه کتاب موجود است.
استان یزد یک ‌میلیون و 138 هزار نفر جمعیت دارد که 85 درصد در شهرها و بقیه در مناطق روستایی و آبادی‌ها زندگی می‌کنند.
یزد نخستین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان با عناوینی همچون شهر بادگیرها، دارالعباده، حسینیه ایران، دوچرخه ها، شیرینی، خشت، خاک و خاطره، قنات، قنوت و قناعت و آفتاب شناخته می شود.

ایرنا