سازمان بهداشت جهانی که نقش مرجعیت سازمان دهنده را بر بهداشت جامعهٔ جهانی ایفا میکند، روز ۵ اسفند ۱۳۹۸ هشدار داد که خطر تبدیل شدن ویروس کرونا به یک اپیدمی جهانی بسیار زیاد است. این نهاد بین المللی از جامعه بینالمللی خواست، خود را آماده مقابله با همهگیری احتمالی بیماری کووید ۱۹ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا کند. تدروس آدهانوم، رئیس سازمان بهداشت جهانی، بهویژه افزایش ناگهانی شمار مبتلایان در ایران، ایتالیا و کره جنوبی را عمیقا نگرانکننده خواند.
ترامپ کرونا را جدی نگرفت
دو هفته بعد از هشدار سازمان جهانی بهداشت دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا که اپیدمی کرونا را با آنفولانزا مقایسه کرد. او روز سه شنبه ۲۰ اسفند ۱۳۹۸ برای چندمین بار این بیماری را با کشتار آنفولانزا مقایسه کرد و در توییتر خود نوشت: «پارسال ۳۷ هزار آمریکایی بر اثر ابتلا به آنفولانزای معمولی مردند. متوسط، هر سال بین ۲۷ تا ۷۰ هزار نفر. هیچجا تعطیل نشده و زندگی و اقتصاد پیش میرود. تا این لحظه، ۵۴۶ مورد تأیید شده ویروس کرونا و ۲۲ مورد مرگ وجود دارد. در این مورد فکر کنید.»
ترامپ توییت دیگری زد که با اعتراضات بسیاری روبرو شد در این توییت گفته بود که ریسک ویروس کرونا برای آمریکائیها اندک است. این توییت در حالی منتشر شد که موارد ابتلا در آمریکا اوج گرفته و به بیش از ۵۰۰ نفر رسیده بود. ۲۲ نفر در این کشور جان خود را از دست داده بودند.
ترامپ در این توییت نوشته بود: خبرگزاریهای جعلی و همکارشان، حزب دموکرات، با تمام قوای خود (البته قبلاً قویتر بودند!) میکوشند وضعیت ویروس کرونا را فراتر از آنچه واقعیتها اجازه میدهد به التهاب بکشند. ریسک ابتلا برای متوسط آمریکاییها بسیار اندک است.»
ترامپ درآن روزها حتی حاضر نبود تست کرونا بدهد او در اظهاراتی پس از دیدار با اعضای سنای این کشور مدعی شد که توسط پزشک کاخ سفید معاینه و تایید شده که هیچ علائمی از ویروس کرونا در او نیست. ترامپ با اشاره به اینکه نیازی به انجام آزمایش ویژه ویروس کرونا ندارد، افزود: گمان نمیکنم که انجام چنین آزمایشی زیاد اهمیتی داشته باشد. میتوانم آزمایش بدهم، اما احساس میکنم که هیچ دلیلی برای این کار وجود ندارد. من خودم خیلی خوب هستم. با این حال در نهایت رئیس جمهوری آمریکا که اپیدمی کرونا را با آنفولانزا مقایسه میکرد وضعیت اضطراری ملی اعلام کرد.
تهدید سازمان جهانی بهداشت.
اما اکنون ترامپ با وجود تمامی سهل انگاریهای خود در مورد سلامت مردم آمریکا، سازمان بهداشت جهانی را به اهمال کاری در این مورد متهم کرده و گفته است، واشنگتن به دلیل رویکرد اشتباه سازمان بهداشت جهانی در مواجهه با بحران ویروس کرونا، تعلیق کمک مالی خود را به این نهاد مورد بررسی قرار میدهد.
دونالد ترامپ که در کنفرانس خبری روزانه در کاخ سفید صحبت میکرد، سازمان بهداشت جهانی را متهم کرد که فرصت برای هشدار دادن به جامعه جهانی درباره ویروس کرونا را از دست داد. رییس جمهوری آمریکا گفت: آنها چند ماه پیشتر خبر میدادند. آنها میبایست میدانستند، شاید هم میدانستند. ما با دقت بسیار این موضوع را مورد بررسی میکنیم و تعلیق کمک مالی را بررسی خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه آمریکا باید در روابطش با سازمان بهداشت جهانی تجدید نظر و کمکهای مالی خود را به این سازمان قطع کند، گفت: «سازمان بهداشت جهانی واقعا اشتباه بزرگی کرد. این سازمان که بودجهاش عموما توسط ایالات متحده تامین میشود، به دلایلی بسیار چینمحور است. ما این مساله را به دقت مد نظر قرار میدهیم. خوشبختانه من توصیه آنها را مبنی بر بازگذاشتن مرزهایمان بر روی چین در همان آغاز رد کردم. چرا به ما چنین توصیه اشتباهی کردند؟»
ترامپ اظهار داشت: «سازمان بهداشت جهانی از آمریکا پول هنگفتی را دریافت کرده است، اما آنها از چین جانبداری کردند. این نهاد بین المللی میتوانست زودتر درباره خطر شیوع ویروس کرونا اطلاعرسانی کنند.»
پاسخ سازمانی جهانی بهداشت
استفان دوژاریچ، سخنگوی سازمان بهداشت جهانی در نشست خبری که به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا درباره این سازمان، گفت که این سازمان در رابطه با مبارزه با کرونا اقدامات زیادی انجام داده است. دوژاریچ در واکنش به انتقادات ترامپ، اظهار داشت: سازمان بهداشت جهانی به رهبری تدروس ادهانوم در مبارزه با ویروس کووید ۱۹ اقدامات بزرگی انجام داده است. این سازمان نشان دهنده قدرت سیستم جهانی بهداشت است.
محافظهکاران آمریکایی عملکرد سازمان بهداشت جهانی را مورد انتقاد قرار داده و میگویند بر دادههای چین درباره گسترش ویروس کرونای جدید اتکا داشته است. سناتور جمهوریخواه مارکو روبیو هفته پیش خواهان استعفای تدروس ادهانوم جبریسوس، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، شده و گفته بود «او به پکن اجازه داد از سازمان بهداشت جهانی برای گمراه کردن جامعه جهانی استفاده کند.»
این اظهارات در شرایطی مطرح میشود که دونالد ترامپ در روزهای آغاز شیوع کرونا هشدارهای سازمان جهانی بهداشت را جدی نگرفت و بر اساس تصورات غیر علمی خود ویروس کرونا را با آنفولانزا مقایسه کرد.
در هر صورت مدیریت ترامپ در مبارزه با کرونا زیر ذره بین افکار عمومی است آن هم در بدترین دوره ممکن و در ایام نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا. هسته مرکزی و محوری سیاستها و برنامهها و اقدامات ترامپ تلاش برای کسب موفقیت در انتخابات آتی است. حالا به نظر میرسد کرونا در حال پنبه کردن همه رشتههای ترامپ است و اگر او نتواند فکر عاجلی برای جلوگیری از آسیبهای کرونا شود، موقعیت متزلزلی در انتخاباتآتی خواهد داشت.