هومان نارنجی ها روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا اظهار داشت: متادون داروی مخدر صنعتی است که غالباً به عنوان داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر به کار می‌رود. مشاهدات یک سال اخیر در مراکز بستری و کلینیک های درمان اعتیاد حاکی از افزایش مصرف خودسرانه متادون است و اعتیاد به آن به معضل تبدیل شده است.
وی خاطرنشان کرد: متادون دارویی کشنده و مسموم کننده است که موجب اختلالات کبدی و مشکلات تنفسی می شود، اعتیاد آور است همچنین احتمال اوردوز و مرگ در آن وجود دارد.
این درمانگر اعتیاد درباره عوارض مصرف خودسرانه متادون گفت: نارسایی کبد، بالا رفتن آنزیم ها، سختی و سرطان کبد عوارض مصرف خودسرانه متادون است و این مساله فرد را با چالش های جدی رو به رو می کند. مساله این است که بسیاری از معتادان برای ترک اعتیاد به مصرف متادون روی آوردند اما از عوارض مصرف آن خبر ندارند.
نارنجی ها افزود: درصد بالایی از سوانح خیابانی که به حوادث منجر می شود، پرخاشگری ها، خشونت ها یا عدم هوشیاری ها ناشی از مصرف خودسرانه متادون است که در بازار به صورت بی رویه و بدون نظارت عرضه می شود.
وی درباره دسترسی به متادون گفت: یک شیشه شربت متادون بین 60 تا 70 هزار تومان به فروش می رسد و این دارو در عطاری ها به راحتی برای همه در دسترس است. اکنون بیمارانی با مصرف بسیار بالا می بینیم که در تاریخ علم پزشکی ایران جای تعجب دارد.
پژوهشگر اعتیاد گفت: فرد مصرف کننده سعی می کند در ناملایمات زندگی با مصرف متادون خود را تثبیت و روحیه بد خود را رو به بهبود ببرد اما این روند بسیار خطرناک است و باعث بروز مشکلات زیادی در فرد می شود.
* سماور متادون
نارنجی ها اضافه کرد: در یک عطاری ظرفی مانند سماور گذاشته شده است و هر فرد می تواند هر اندازه که بخواهد متادون تهیه کند اما بعد از تهیه دارو چون درباره میزان مصرف نمی داند، به اندازه نیاز مصرف می کند و ممکن است هر روز میزان آن را افزایش دهد و این روند آغاز مشکل است.
وی درباره میزان مصرف متادون در بیماران گفت: بسته به شرایط بیمار، متادون ممکن است از پنج سی سی تا 40 سی سی برای بیماران تجویز شود اما بیماری به کلینیک مراجعه می کند که روزانه خودسرانه 180 سی سی متادون مصرف می کند یعنی تقریبا یک شیشه در روز متادون می خورد. این میزان مصرف نشانگر این است که فرد مصرف کننده آن قدر پله پله میزان مصرف را افزایش داده است که دیگر نمی تواند آن را متوقف کند حال آنکه یک شیشه شربت متادون می تواند جان چند نفر را به خطر بیندازد.
درمانگر اعتیاد خاطرنشان کرد: اگر متادون توسط پزشک متخصص تجویز شود می تواند کلید حل معما و مشکل باشد اما زمانی که دست بیمار سپرده می شود چون میزان مصرف را بر اساس نیاز خود تعریف می کند، درمان شکست می خورد.
* چرا قاطعانه با عرضه بی رویه متادون برخورد نمی شود
وی تصریح کرد: اکنون متادون به راحتی وارد بازار آزاد می شود اما چرا برخورد قاطع با عرضه بی رویه متادون صوت نمی گیرد. همه سکوت کرده اند و منتظر هستند ببینند بعد از این چه می شود.
درمانگر اعتیاد اضافه کرد: کلینیک های ترک اعتیاد ماهانه بارها و بارها برای جلوگیری از نشت متادون بازرسی می شوند و سازمان غذا و دارو هم در سامانه «تی تک» داروها را ثبت می کند اما روش های دقیقی برای نگهداری و کنترل لازم است. کسانی که می خواهند این مسیر را دور بزنند به راحتی میانبرهای نشت دارو را پیدا می کنند.
وی افزود: اعتیاد غیرقابل کنترل و خودسرانه که هیچ کس نظارتی بر روند تجویز دارو ندارد بسیار خطرناک است و به عنوان یک درمانگر اگر قرار باشد بین اعتیاد بی حد و حصر به متادون و اعتیاد خفیف به تریاک یک مورد را درمان کنم، اعتیاد به تریاک آسان تر از اعتیاد به متادون است.
نارنجی ها خاطرنشان کرد: فرانسه سال ها قبل با مساله مصرف بی رویه و خودسرانه متادون رو به رو بود اما داروی «بوپرنورفین» را جایگزین متادون کرد و اکنون 80 درصد از بیماران اعتیاد در فرانسه تحت درمان با این دارو هستند و فقط 20 درصد متادون می خورند.
وی اضافه کرد: بوپرنورفین به عنوان داروی درمان اعتیاد خاصیت افزایش دوز و اور دوز ندارد در حالی که متادون اوردوز دارد.