کمالِ واقعی «حکایت‌های کمال» کیست؟

محمد میرکیانی: بله منتها الان آن کتاب «حکایت‌های کمال» که انتشارات آستان قدس رضوی منتشر می‌کند ۱۵۰ قصه است، یعنی ۱۵۰ قصه در ۵ جلد. هر جلد ۳۰ تا قصه در فضای دهه ۴۰ دارد و خیلی هم متنوع است. در مجموع ۵ جلد آن هزار صفحه می‌شود و فکر می‌کنم ان‌شاءالله طی یک ماه دیگر در مراسمی رونمایی شود.

زبانش خیلی ساده است و مخاطب دوگانه دارد. بیشترین نکته‌ای که من به آن توجه داشتم اینکه فهم و درک بچه‌ها نسبت به زندگی گذشته بالا برود، قدر زندگی شان را بدانند و توقعات‌شان از پدر و مادر منطقی باشد. الان بچه‌های این نسل همه چیز را می‌خواهند، ولی در سریال «حکایت‌های کمال» هم می‌بینید که کمال دارد کار و تلاش می‌کند، کمک می‌کند و فکر نمی‌کند همه چیز را باید پدر و مادر به او بدهند.

این یک کار آموزشی و تعلیمی است. سریال «حکایت‌های کمال» که از کتاب برگرفته شده، همین است. واقعاً بچه‌ها فکر می‌کنند در نسل گذشته همه چیز اینطوری بوده، مترو بوده، امکانات بوده و همه چیز بوده! بچه‌ها در گذشته خیلی چیز‌ها را نداشتند و باید ببینند و قدر زندگی‌شان را بدانند آن فقر و نداری و تلاش برای زندگی بهتر.

تکه‌کلامی هم مادر کمال دارد که فیلم‌نامه‌نویس‌ها آوردند که «ما می‌خوایم سری بشیم تو سَرها» البته این داخل کتاب نیست و این را فیلم‌نامه‌نویس‌ها آوردند، ولی واقعیت این است که به واسطه آن فقر و نداری و تحمل نداری‌ها بوده که این جمله را می‌گوید و این خودش نماد و نشانه است که واقعاً آدم‌ها فقیر بودند و چیزی نداشتند.

در همان اوایل دهه ۴۰ در تهران در خیلی از محلات برق نبوده. جا‌هایی خارج از محدوده بود که آب و برق به آنجا نمی‌دادند. این‌ها ساختگی نیست. وقتی موضوعی به صورت کتاب منتشر می‌شود، چون داخل کتاب آمده، سند رسمی کشور است، چون آدم در کتاب نمی‌تواند دروغ بگوید. من باید در کتاب پانویس بزنم و توضیح بدهم در آن محله، در آن خیابان و در آن تاریخ این اتفاق افتاده است. پس من به عنوان نویسنده باید بنویسم تا واقعاً بچه‌ها بدانند تهران اینطوری نبوده و اصلاً امکاناتی نداشته.

محمد میرکیانی: بخشی از آن‌ها خاطرات من بوده است، چون من حافظه خوبی دارم و اکثر خاطرات را در ذهنم نگه می‌دارم.

نویسندگان باید در اقتباس هم جایگاه فیلم‌نامه‌نویس را به رسمیت بشناسند

محمد میرکیانی: آن جلسات مشترکی که ما برگزار کردیم، خیلی کمک کننده بود؛ چون سن کارگردان آقای صلح‌میرزایی هم به آن دوران می‌خورد، من ایشان را تعمداً بردم. سن او نزدیک به سن من است. گفتم کارگردان اگر جوان باشد، آن دوران را ندیده و درک نکرده است. به عنوان سرپرست نویسندگان کمک کرد و تیم نویسنده هم کتاب‌های آن دوره را خوانده و فیلم‌های آن زمان را دیده بودند و مجموعه اطلاعات آن‌ها کمک کرد.

 

البته بعضی موارد هم بود که خیلی مربوط به آن دوران نمی‌شود و در فیلمنامه هم اگر می‌دیدیم، حذف می‌کردیم و می‌گفتیم آن دوران این چیز‌ها نبوده است، ولی =اتفاقاتی هم در تولید فیلم رخ می‌دهد که شما نمی‌توانید کاری بکنید، ولی سعی کردیم به آن دوران نزدیک باشد؛ مثلاً آب‌فروشی در آن دوران بود و میرآب‌ها، آب از آب‌انبار‌ها می‌آوردند، برق در محلات نبود، لحظه به لحظه برق می‌رفت. تلفن در محلات نبود. آن زمان حتی تا اواخر دهه ۵۰ درخواست تلفن ۱۰، ۱۵ سال طول می‌کشید تا تلفنی به یک محله بیاید. اینطور نبود که مانند امروز بعد از دو روز تلفن را وصل کنند. آن چیزی که مهم بود ارتباط من با تیم فیلم‌نامه‌نویس بود؛ یعنی نویسندگان باید در اقتباس هم جایگاه فیلم‌نامه‌نویس را به رسمیت بشناسند و جایگاه فیلم‌نامه‌نویس که صاحب اثر است را به رسمیت بشناسند.

به نظر من برای رسانه ملی هم اتفاق خیلی خوبی بود. البته من یک نکته را هم از باب قدرشناسی بگویم. اولین کسی که در معاونت سیما از این کار حمایت کرد، آقای دکتر پورحسین بود. چون بالاخره ایشان هم سال‌ها در حوزه کودک به عنوان روانشناس کار کرده و مسئولیت داشته است. وقتی او قصه‌ها را دیده بود گفت این اصلاً «فیلمنامه» است، یعنی دستور تولید آن را آقای دکتر پورحسین داد و البته دکتر میرباقری خیلی از این کار حمایت کرد. آقای دکتر علی‌عسگری هم خیلی حمایت کرد؛ چون کاری بود که می‌شد بگوییم یک اتفاق خوب است.

جالب‌تر اینکه بدانید برای ساخت این سریال یک «شهرک» ساخته شد و «حکایت‌های کمال» در آن شهرک ماندگار شد و به جز منابع مالی آن، ما چیز اضافه‌ای نگرفتیم و در بعضی از مصاحبه‌هایم گفتم در حقیقت «حکایت‌های کمال» رسانه ملی را صاحب یک شهرک کرد.

یک شهرک با استفاده از متریال یا مواد اولیه ساخته شده است. در این شهرک سه خانه، ۱۷ تا کوچه، آب‌انبار و امامزاده ساخته شد. سال‌ها این‌ها باقی می‌ماند و می‌توانند در زمان دهه ۴۰ در آن سریال بازی کنند. امکانی فراهم شد که با کمترین هزینه و در اوج صرفه‌جویی این سریال ساخته شود. یکی از کم‌هزینه‌ترین سریال‌ها، سریال «حکایت‌های کمال» است و اگر این سریال بخواهد ادامه پیدا کند، این شهرک ساخته شده و وجود دارد و برای سریال‌های دیگر هم می‌توانند از آن استفاده کنند.

---

بیشتر بخوانید:

• چرا برنامه‌های کودک دهه شصت و هفتاد موفق تر بودند؟
• آغاز «حکایت‌های کمال» از دهه ۴۰ تا به الان

---

از این به بعد مانند مجموعه «هزاردستان» مرحوم حاتمی که بعضی از سریال‌ها را می‌گویند در لوکیشن هزاردستان ساختیم، خیلی از سریال‌ها را می‌توانند درون این شهرک بسازند و از از لوکیشن «حکایت‌های کمال» استفاده کنند. جالب این که تابلویی هم نصب شده با نام محله «حکایت‌های کمال».

البته این کار فازبندی دارد که اگر با استقبال مواجه شود، به فاز‌های بعدی ورود خواهیم کرد.

 

 

 یعنی ممکن است بیشتر از ۱۵۰ حکایت شود؟