دست از تبلیغات برای خودکشی بردارید

 گزارش خبرنگار ایسنا، از خودکشی "نیلوفر" و "عسل" یک سال و چند ماه گذشته اما هنوز به محض انتشار خبری از خودکشی فرجام و نافرجام، نه فقط اصفهانی‌ها، بلکه شاید همه ایران به یاد آن دو دختر نوجوان می‌افتند.

شاید روزانه خودکشی‌های دیگری در گوشه و کنار شهرها اتفاق می‌افتد، اما آنچه برای دو دختر نوجوان اصفهانی رخ داد اندکی با دیگر خودکشی‌ها تفاوت داشت.

خبر خودکشی دو دوست در کنار یک دیگر، به اندازه کافی منحصر به فرد است و ابهام یا سوال ایجاد می‌کند که هم برای رسانه‌ها و هم برای عموم مردم جذابیت داشته و دست به دست شود، به خصوص که بلافاصله بعد از انتشار خبر خودکشی در رسانه‌ها، فیلم کوتاه و تکان دهنده‌ای از این دو دوست نوجوان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

تصویر این دو دختر نوجوان که شاد و خندان در مسیر پل چمران از خود فیلم می‌گیرند و در فضایی مضحک، رفتار اطرافیانشان را به نقد می‌کشند، تیر خلاص این ماجرا بود که مانند یک بمب خبری در رسانه‌ها انتشار پیدا کند.

موضوع تا همینجا عجیب بود، اما وقتی عجیب‌تر شد که فرمانده انتظامی استان احتمال داد خودکشی این دو دختر به دلیل یک بازی اینترنتی به نام نهنگ آبی رخ داده است. نهنگ آبی چالشی بود که در آن روزها بسیار خبرساز شده بود، چالشی که آخرین مرحله آن به خودکشی ختم می‌شد.

چند روز بعد، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به موضوع ورود کرده و گفت این خودکشی هیچ ارتباطی به بازی نهنگ آبی نداشته و باز هم این سوال پیش آمد که چه اتفاقی رخ داده که دو دختر که در خانواده‌های متفاوتی زندگی می‌کنند با هم تا این اندازه مصمم تصمیم به خودکشی می‌گیرند.

روی پل چمران نوشته شده بود "طوفان"!

در یک سال گذشته چندین مورد خودکشی از روی پل‌های مختلف اصفهان انجام شده است. تنها در شنبه و دوشنبه هفته گذشته دو دختر یکی هجده و دیگری هفده ساله با پریدن از روی پل تلاش به خودکشی داشته‌اند که یکی از این دو نافرجام مانده است.

پزشکی قانونی از ارائه آمار خودکشی به رسانه‌ها سر باز می‌زند. لیلا کریمیان- مسئول آمار و روابط عمومی پزشکی قانونی استان اصفهان به ایسنا می‌گوید "آمار خودکشی‌ها، محرمانه است و به هیچ عنوان امکان ارائه آن وجود ندارد". حتی انتشار میزان تغییرات این آمار نیز ممکن نیست.

سمانه روح‌الامین- روانشناس، هم معتقد است گرچه انتشار ندادن آمار خودکشی در میان عموم مردم تصمیم درستی است اما باید این آمار در اختیار رسانه‌ها قرار بگیرد تا با اقدامات پژوهشی بتوانند تاثیر اخبار خود را بر تعداد و شیوه خودکشی‌ها بررسی کنند.

روح‌الامین به ایسنا می‌گوید "خودکشی‌هایی که رسانه‌ای و وایرال می‌شوند، درست شبیه به هر اتفاقی که دست به دست شود، جنبه تبلیغاتی دارند. رسانه‌های رسمی نظیر خبرگزاری‌ها و غیررسمی همچون اینستاگرام، با انتشار اخبار خودکشی بر تعداد و شیوه خودکشی موثر هستند".

وی باور دارد نه تنها اخبار مربوط به خودکشی بلکه شیوه نگارش اخبار در حوزه‌های دیگر نیز می‌تواند بر امید یا ناامیدی عموم مردم، به خصوص قشر ضعیف تاثیر جدی بگذارد. به ویژه در شرایط امروز که شاخص‌های اقتصادی و به تبع آن شاخص‌های اجتماعی خوبی در جامعه وجود ندارد.

این روانشناس می‌گوید بسیاری از افرادی که دست به خودکشی می‌زنند، به خصوص آنهایی که خودکشی‌های اعتراضی دارند، علاقه‌مند هستند خودکشی‌های رسانه‌ای و پر سر و صدایی داشته باشند و در حال حاضر پریدن از روی پل، شیوه‌ای است که رسانه‌ها به آن علاقه دارند.

روح‌الامین از رسانه‌ها می‌پرسد "در یک سال گذشته که چندین خبر در خصوص خودکشی با پریدن از روی پل منتشر کرده‌اید، چند خبر درباره خودکشی با قرص یا سم داشته‌اید؟" وی با اتکا به پاسخ این پرسش این‌گونه تحلیل می‌کند که شاید رسانه‌ها باید دست از تبلیغ برای خودکشی بردارند.

وی تاکید می‌کند اگر جامعه به بلوغ رسانه‌ای رسیده باشد، تک به تک افراد جامعه باید از بازنشر اخبار مربوط به خودکشی اجتناب کنند. چرا که چه بسا فرزند خود آنها با شنیدن این اخبار تحت تاثیر قرار گرفته و در یک لحظه، زیر فشار مشکلاتی که برای همه، همیشه هست، اقدام به این رفتار کند.

این روانشناس می‌گوید در شرایطی که جامعه تا این بلوغ رسانه‌ای فاصله دارد، از رسانه‌های رسمی و حرفه‌ای انتظار داریم در این شرایط درست عمل کند و تنها به صورت غیر مستقیم به ریشه‌یابی این دست از اتفاقات پرداخته و به خانواده‌ها، علائم احتمال خودکشی را اطلاع رسانی کنند.

منبع: ایسنا