چرا درمان اعتیاد در زنان سخت‌تر از مردان است؟

مجتبی غالبی  با بیان اینکه برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که اعتیاد در زنان رو به افزایش است، اظهار کرد: براساس تحقیقات حدود ۱۰ درصد مراجعان به مراکز درمان اعتیاد، زن هستند.

 

وی مسائل اجتماعی، مسائل روانی، آگاهی کم، باور اشتباه نسبت به مصرف مواد مخدر، استفاده بیش از حد از مسکن‌ها و عدم آگاهی نسبت به عوارض آن و تغییرات فرهنگی را از عوامل موثر در گرایش زنان به مصرف مواد مخدر دانست و گفت: امروزه برخی افراد جامعه بر این موضوع متمرکز شده‌اند که زنان باید اندام مناسبی داشته باشند، از همین رو برخی زنان به سمت کشیدن سیگار و مصرف مواد محرک متمایل می‌شوند. در این میان برخی دیگر از زنان نیز برای تفریح و اوقات فراغتشان به سمت کشیدن قلیان روی می‌آورند، این درحالیست که قلیان به مراتب وابستگی سریع‌تری نسبت به بعضی از مواد مخدر دارد.

این درمانگر اعتیاد ادامه داد: در فرهنگ جامعه ما اگر زنان سیگار بکشند آن را امری ناپسند می‌دانند، اما تغییر فرهنگی ایجاد شده در ایران موجب شده کشیدن قلیان حتی در منظر عمومی امر ناپسندانه‌ای شمرده نشود. این تغییرات فرهنگی موجب شده گرایش برخی زنان به مصرف مواد مخدر نسبت به قبل بیشتر شود.

غالبی همچنین استرس و خلق منفی را نیز از عوامل موثر در اعتیاد برشمرد و یادآور شد: زنانی که از نظر روانی دارای خلق منفی و استرس هستند، بیشتر از مردان به سمت مصرف مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند. در این میان وجود تفاوت‌های ژنتیکی بین زنان و مردان نیز باعث می‌شود آن‌ها زودتر از مردان وابسته به مواد مخدر شوند، اما در عین حال مسائل محیطی و اجتماعی نیز بسیار مهم‌تر از مسائل ژنتیکی است.

این درمانگر اعتیاد تاکید کرد: برخی نیز تحقیقات نشان داده زنانی که در سن پایین ازدواج می‌کنند، به ویژه اگر ازدواج‌شان اجباری و با رضایت خودشان نباشد احتمال گرایش به مواد مخدر آن‌ها نیز بیشتر است.

وی در ادامه با اشاره به تاثیر مصرف مواد مخدر در زنان گفت: مصرف مواد مخدر در بدن زنان به گونه‌ای اثرگذاری دارد که آن‌ها سریعتر از مردان و با مصرف ماده بسیار کمی به آن وابستگی پیدا می‌کنند، البته وابستگی آن‌ها نیز شدیدتر از وابستگی مردان به مواد مخدر است. برخی پژوهش‌ها نیز حاکی از آن است که زنانی که به مصرف مواد مخدر گرایش دارند به طور متوسط نسبت به مردان سن کمتری دارند و از آنجایی که در سنین کم احتمال آسیب‌پذیری و تغییرات مغز بیشتر است، وابستگی آن‌ها نیز شدیدتر خواهد بود.

غالبی با تاکید بر اینکه بعد از سیگار و دخانیات، اعتیاد به مواد مخدر سنتی بیشتر است، گفت: البته برخی زنان به دلیل حفظ اندام و جلوگیری از افزایش وزن به طور خواسته یا ناخواسته به سمت محرک‌ها گرایش پیدا می‌کنند، به طوری که برخی آرایشگاه‌ها یا انستیتو‌های پرورش اندام دارو‌های ترکیبی و دست‌ساز عرضه می‌کنند که در بسیاری از مواقع در ترکیب آن، مواد یا دارو‌های محرک مشاهده می‌شود، این درحالیست که مصرف این مواد موجب سوء تغذیه، مسائل روانی، پوکی استخوان، سرطان سینه، ناباروری و بیماری‌های جنسی، قلبی و عروقی خواهد شد.

به گفته رئیس کانون سراسری درمانگران اعتیاد کشور، زنانی که مخدر شیشه مصرف می‌کنند نسبت به مردان بیشتر و با شدت بیشتری دچار تغییرات خلقی، افسردگی، اضطراب، قفل شدن فک، بی‌اشت‌هایی و... می‌شوند، تشدید عوارض مواد مخدر در زنان نسبت به مردان موجب شده تا اهمیت درمان اعتیاد در آن‌ها بیشتر باشد.

وی در ادامه با اشاره به تفاوت‌های ترک اعتیاد در زنان و مردان تصریح کرد: ترک اعتیاد در زنان و مردان متفاوت است. به طور مثال پزشکان برای تجویز دارو‌های ترک اعتیاد برای مردان محدودیتی ندارند، اما در زنان به ویژه زنان باردار محدودیت‌هایی وجود دارد. براین اساس پزشکان هنگام تجویز دارو برای زنان باردار دارای اعتیاد به مواد مخدر، داروی متادون که نسبت به سایر دارو‌های ترک اعتیاد برای این افراد بی‌ضررتر است را تجویز می‌کنند.

این درمانگر اعتیاد درباره نحوه ترک اعتیاد زنان باردار نیز خاطرنشان کرد: درمان اعتیاد در زنان به ویژه زنان باردار بسیار سخت است، زیرا نمی‌توان پاک بودن مطلق را برای زنان بارداری که به ماده مخدر اعتیاد دارند در نظر گرفت و ترجیح بر این است که داروی مخدری مانند متادون جایگزین مواد آن‌ها شود، این درحالیست که برای ترک سیگار در زنان باردار توصیه می‌شود آن‌ها از کشیدن هرگونه سیگار به طور کامل پرهیز کنند و داروی جایگزینی مانند نیکوتین استفاده نکنند. همچنین برای ترک مصرف قرص‌های خواب‌آور باید، قرص خواب‌آور طولانی اثر، برای مصرف آن‌ها جایگزین شود و به تدریج نیز مصرف آن کاهش یابد.

غالبی ادامه داد: بسیاری از بیماری‌های اعصاب و روان در زنان با اعتیاد بروز می‌یابد. برخی پژوهش‌ها حاکی از آن است که ۷۰ درصد زنان معتاد همزمان با اعتیاد دچار بیماری اعصاب و روان می‌شوند که در این میان خودکشی، افسردگی و اختلال شخصیتی در زنان معتاد، بیشتر از مردان معتاد است؛ لذا لازم است آن‌ها هنگام درمان از مشاوران و روانشناسان نیز بهره بگیرند.

وی در ادامه با اشاره به موانعی که زنان معتاد هنگام ترک اعتیاد با آن روبه رو هستند، یادآور شد: برخی زنان دارای اعتیاد برای دسترسی به درمان با موانعی مانند رفت و آمد، ناتوانی مالی، کسب اجازه از شوهر برای درمان و... مواجه هستند. از سوی دیگر نیز آن‌ها در ماندگاری درمان نیز دچار مشکلاتی هستند، زیرا برای افزایش ماندگاری درمان باید مراجعه مداوم و طولانی مدت داشته باشند.

وی معتقد است: مختلط بودن کلاس‌های مشاوره‌ای و روانشناسی نیز مشکلاتی را برای زنان به وجود آورده است که موجب می‌شود آن‌ها از مراجعه به مراکز درمانی امتناع کنند. جامعه اعتیاد زنان را نمی‌پذیرد و همین امر موجب می‌شود که زنان دارای اعتیاد از مراجعه به مراکز درمان امتناع کنند.

این درمانگر اعتیاد در ادامه با اشاره به مسائل مالی هنگام ترک اعتیاد نیز گفت: هم اکنون سازمان‌های حمایتی مانند سازمان بهزیستی که باید مبلغی را به درمان معتادان اختصاص دهد، این کار را به درستی انجام نمی‌دهد. در این میان بیمه سلامت نیز که در سال ۹۷ خدمات مالی برای افراد معتاد در نظر داشت، در سال ۹۸ این بودجه قطع شد و امید است دوباره برقرار شود.

 

منبع: ایسنا / کد خبر: ۹۸۰۹۰۳۰۱۲۸۳