چه زمانی چشم، سکته می کند؟

چشم‌ها نیز مانند تمام ارگان‌های بدن برای فعالیت به جریان خون غنی از اکسیژن نیاز دارند. یکی از این بافت‌های حیاتی چشم شبکیه است که در پشت چشم قرار دارد.

شبکیه نقش حیاتی در ارسال سیگنال‌های بینایی به مغز دارد و حاوی شریان‌ها و ورید‌های کوچک و بزرگی است که خون را به قلب می‌فرستند و از قلب می‌گیرند. این خون برای بینایی حیاتی است و انسداد رگ‌های خونی شبکیه نهایتا می‌تواند بر بینایی تاثیر گذارد و به نابینایی منجر شود.

 

در جریان یک سکته چشمی، رگ‌های شبکیه یا شریان‌ها آنطور که باید کار نمی‌کنند؛ این شریان‌ها به واسطه یک لخته خونی و یا باریک شدن رگ‌های خونی مسدود می‌شوند.

درست مانند سکته مغزی که جریان خون به مغز کاهش می‌یابد یا قطع می‌شود، در هنگام سکته چشمی نیز شبکیه‌ها تامین خونی خود را از دست می‌دهند. در این هنگام خون و مایع در شبکیه نشت می‌یابند و باعث التهاب می‌شوند. در این زمان شبکیه و دید فرد هر دو به سرعت آسیب می‌بینند.
سکته‌های چشمی بسته به رگ خونی که تحت تاثیر قرار می‌گیرد چند نوع مختلف دارند:

- انسداد ورید مرکزی شبکیه (CRVO) که در آن ورید اصلی شبکیه مسدود می‌شود
- انسداد شریان اصلی شبکیه (CRAO) که در آن شریان مرکزی شبکیه مسدود می‌شود
- انسداد ورید جانبی شبکیه (BRVO) که در آن ورید‌های کوچک شبکیه مسدود می‌شوند
- انسداد شریان جانبی شبکیه (BRAO) که در آن شریان‌های کوچک شبکیه مسدود می‌شوند

 

برخی افراد در قیاس با دیگران با خطر بیشتر ابتلا به سکته چشمی روبرو هستند. عوامل خطرساز سکته چشمی مشابه با سکته مغزی است.
افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به وضعیت‌های زیر را دارند در معرض خطر بالاتر ابتلا به سکته چشمی قرار دارند:

- تصلب شرایین، یا تجمع پلاک در شریان‌ها
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی
- درد قفسه سینه
- بیماری عروق کرونر قلب
- دیابت یا سابقه خانوادگی دیابت
- گلوکوم یا آب سیاه

طبق اعلام آکادمی چشم پزشکی آمریکا، افرادی که در دهه ۶۰ سالگی خود به سر می‌برند به ویژه مردان با خطر بالاتر ابتلا به سکته چشمی قرار دارند.

 

سکته چشمی معمولا بدون درد است. یک تغییر ناگهانی در بینایی فرد یا کاهش بینایی در یک چشم اغلب اولین علامت یک سکته مغزی هستند.
کاهش بینایی یا بر کل چشم تاثیر می‌گذارد یا می‌تواند زیرکانه‌تر از آن باشد. بطوریکه برخی افراد تنها از دست دادن دید محیطی را تجربه می‌کنند و یا دچار نقاط کور یا مگس پران می‌شوند.

تاری یا انحراف دید نیز از دیگر علائم ابتلا به سکته چشمی است. البته این تغییرات بینایی می‌تواند کاهش یابد و سپس در عرض چند ساعت یا چند روز بدتر شوند.

البته سکته مغزی که بر جریان خون به مغز تاثیر می‌گذارد نیز می‌تواند باعث از دست دادن ناگهانی بینایی و یا تغییراتی در بینایی شود. به همین دلیل برای هر تغییرات ناگهانی در بینایی باید فورا به مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه کرد.

برای کمک به حداقل رساندن آسیب وارده به شبکیه باید سکته چشمی را فورا تحت درمان قرار داد. از جمله گزینه‌های درمانی سکته چشم می‌توان به استفاده از دارو‌هایی که لخته خونی را حل می‌کنند، رویه‌ای که به دور کردن لخته خون از شبکیه کمک می‌کند و گشاد کردن شریان‌های شبکیه با یک گاز استنشاقی اشاره کرد.
از سوی دیگر ممکن است افراد به پیگیری طولانی مدت برای درمان بیماری قلبی یا مشکلات رگ خونی که می‌تواند به سکته چشمی کمک کند نیاز داشته باشند.

بررسی کلسترول یا فشار خون و نیز ورزش منظم به پیشگیری از ابتلا به سکته چشمی کمک می‌کند.
انجام آزمایش برای بیماری‌های قلبی بخش اصلی پیشگیری از یک سکته چشمی است. این آزمایش‌ها ممکن است شامل بررسی‌های منظم کلسترول و فشار خون و بررسی سایر عوامل خطرساز بیماری قلبی مانند سابقه خانوادگی، رژیم غذایی و شیوه زندگی باشد.

عوامل خطر ساز بیماری قلبی در خطر ابتلا به سکته چشم نقش دارد. یک مقاله در مجله Eye بیان می‌کند که ۶۴ درصد از افراد بعد از ابتلا به یک سکته چشمی دست کم یک عامل خطر ساز تشخیص داده نشده بیماری قلبی داشته اند. بزرگترین عامل برای این افراد کلسترول بالا بود.

- بطور منظم ورزش کرد بطوریکه بر اساس توصیه‌ها مردم باید دست کم هفته‌ای ۲.۵ ساعت ورزش کنند.
- یک رژیم غذایی سالم مملو از میوه، سبزیجات و غلات کامل و چربی‌های اشباع نشده مصرف کنند.
- از سیگار کشیدن پرهیز و یا سیگار کشیدن را ترک کنند.
- و بالاخره با همکاری یک پزشک سایر وضعیت‌های سلامتی مانند دیابت را کنترل کنند.

 

منبع: ایرنا / کد خبر: ۸۲۵۶۴۴۶۰