با کاروان کربلا از مدینه تا شام / روز یازدهم محرم

عمربن سعد در روز یازدهم محرم سال ۶۱ هجری، یکی دیگر از فجایع و ظلم‌های خود را در تاریخ رقم زد و خانواده امام حسین علیه السلام و بازماندگان شهدا را به‌ اسارت گرفته و آن‌ها را در نیمروز از کنار قتلگاه شهدای کربلا عبور داده به‌سمت کوفه راهی کرد.

روز ۱۱ محرم سال ۶۱ هجری بود که عمربن سعد، سر مقدس حضرت سیدالشهدا علیه السلام را به خولی سپرد تا به قصر عبیدالله‌بن زیاد ببرد. خولی آن سر مطهر را در خورجین اسب خود قرار داد و این در حالی بود که آن ملعون نمی‌فهمید که سر چه عزیزی را جابه‌جا کرده است.

هرچند که بعد از شهادت جان‌سوز امام حسین علیه السلام، در ظاهر حوادث عاشورا تمام شده بود، اما این آغازی بر ماجرا‌های اسارت اهل‌بیت آن حضرت بود، رویداد‌هایی مانند غارت لباس‌های حضرت سیدالشهدا علیه السلام، تاختن اسب بر بدن مطهر شهدا، غارت کردن خیمه‌ها و آتش زدن آن‌ها و فرستادن سر مبارک امام حسین علیه السلام به کوفه ازجمله اتفاقات بعد از شهادت امام شهید ماست.
روز یازدهم بیماری امام سجاد علیه السلام شدت گرفته بود و حضرت زینب سلام الله علی‌ها پرستاری آن حضرت و کودکان را به‌عهده داشتند. زنان و کودکان در آن روز با بدن‌های خسته و لباس‌های خاکی و خون‌آلود در انتظار اسارت بودند.

در همین شرایط بود که عمربن سعد به لشکرش دستور داد سر مبارک شهدا را از بدن‌ها جدا کنند تا به خدمت امیرانش در کوفه و شام بفرستد، سپس ابن‌سعد دستور داد سر‌ها را بین قبیله‌هایی که در جنگ شرکت کرده بودند تقسیم کنند تا هر کدام هدیه‌ای برای دریافت پاداش از یزید ملعون داشته باشند. به‌نظر می‌رسد که میزان شرکت قبیله‌ها در کربلا، معیاری برای سهم آن‌ها می‌شد.
در این میان خولی‌بن یزید جداگانه سر مقدس امام حسین علیه السلام را به کوفه برده بود و بقیه سر‌های شهدای کربلا را جلوتر از کاروان اسرا، شمربن ذی‌الجوشن، قیس‌بن اشعث و عمروبن حجاج به کوفه بردند.

تقسیم سر‌های شهدای کربلا بین قبایل کوفه

حرکت کاروان اسرای کربلا

در کتاب نورالعین فی مشهد الحسین علیه السلام نوشته شده است در روز یازدهم، به‌دستور عمربن سعد، لشکریان او با زور و اجبار زنان را از پیکر امام حسین علیه السلام جدا کردند و آن‌ها را با وجود داشتن بزرگ‌ترین غم، مانند اسیران حرکت دادند، با وجود این، در تاریخ نوشته شده است که حضرت زینب سلام الله علیها که خود صاحب‌عزای این غم بزرگ بودند، در تمام مسیر به همراهان خود تسلی و دلداری می‌دادند.