به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، رهبر معظم انقلاب اسلامی توجه ویژه به موضوع اقتصاد دارند و بارها در دیدار با مردم و دولتمردان بر حل مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم تاکید نموده اند.
اختصاص بخشی از بیانیه «گام دوم انقلاب» به مسایل اقتصاد، بیانگر توجه جدی و ویژه ایشان به اقتصاد است.
در این بیانیه آمده است: اقتصاد یک نقطه‌ی کلیدیِ تعیین‌کننده است. اقتصاد قوی، نقطه‌ی قوّت و عامل مهمّ سلطه‌ناپذیری و نفوذناپذیری کشور است و اقتصاد ضعیف، نقطه‌ی ضعف و زمینه‌‌ساز نفوذ و سلطه و دخالت دشمنان است. فقر و غنا در مادّیّات و معنویّات بشر، اثر میگذارد. اقتصاد البتّه هدف جامعه‌ی اسلامی نیست، امّا وسیله‌ای است که بدون آن نمی توان به هدفها رسید.
ایشان در بخش های دیگری از این بیانیه با توجه به مشکلات اقتصادی کشور اظهار داشتند: مهم‌ترین عیوب، وابستگی اقتصاد به نفت، دولتی بودن بخشهایی از اقتصاد که در حیطه‌ی وظایف دولت نیست، نگاه به خارج و نه به توان و ظرفیّت داخلی، استفاده اندک از ظرفیّت نیروی انسانی کشور، بودجه‌بندی معیوب و نامتوازن، و سرانجام عدم ثبات سیاستهای اجرائی اقتصاد و عدم رعایت اولویّتها و وجود هزینه‌های زائد و حتّی مسرفانه در بخشهایی از دستگاه‌های حکومتی است.
مقام معظم رهبری در بخش دیگری از این بیانیه تصریح کردند: راه‌حلّ این مشکلات، سیاستهای اقتصاد مقاومتی است که باید برنامه‌های اجرائی برای همه‌ی بخشهای آن تهیّه و با قدرت و نشاط کاری و احساس مسئولیّت، در دولتها پیگیری و اقدام شود. درون‌زایی اقتصاد کشور، مولّد شدن و دانش‌بنیان شدن آن، مردمی کردن اقتصاد و تصدّیگری نکردن دولت، برون‌گرایی با استفاده از ظرفیّت هایی که قبلاً به آن اشاره شد، بخشهای مهمّ این راه‌حل‌ها است. بی‌گمان یک مجموعه‌ی جوان و دانا و مؤمن و مسلّط بر دانسته‌های اقتصادی در درون دولت خواهند توانست به این مقاصد برسند.
به دلیل اهمیت موضوع پژوهشگر ایرنا با دکتر مهدی تقوی اقتصاد دان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی به گفت گو نشست.
** اقتصاد تک محصولی وعدم توجه به ساختار اقتصادی
مهدی تقوی با اشاره به مشکلات اقتصادی ایران اظهار داشت: سالیان سال است که اقتصاد کشور ما بر پایه نفت در حال حرکت و جریان است و دلارهای نفتی موتور توسعه اقتصاد محسوب می شود و اگر این درآمد حاصل از نفت و گاز نبود شاید اوضاع ما به مراتب از افغانستان هم بدتر بود. اما عیب دیگر این اقتصاد تک محصولی در این است که با توجه به نظر کارشناسان در حوزه نفت و گاز تا چند سال دیگر این منابع در حال اتمام هستند و باید به فکر منبع جدید برای تولید انرژی باشیم .مشکل دیگر اقتصاد تک محصولی در این است که بازیگران عرصه سیاست خارجی از جمله آمریکا خواهان اعمال محدودیت در صادرات نفت ایران هستند.
وی تصریح کرد: برای رهایی از اقتصاد تک محصولی باید با برنامه ریزی مدون و منسجم به دنبال راهکارهای جدیدی برای جایگزینی این محصول در عرصه اقتصاد باشیم.
این استاد دانشگاه به منحل کردن سازمان برنامه و بودجه در دولت قبل اشاره کرد و گفت: منحل کردن سازمان برنامه در دولت احمدی نژاد لطمه به اقتصاد کشور وارد کرد. بزرگترین اشتباهی که ایشان در دوره ریاست جمهوری انجام دادند، انحلال سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بود. چرا که با تعطیلی این سازمان، میلیاردها دلار سرمایه ارزی کشور هدر رفت. بسیاری از پروژه‌ها به قیمت بالاتر انجام شد. سیستم نظارتی بر فعالیت پروژه‌ها از بین رفت. امکان ارزشیابی فعالیت‌های اقتصادی کشور سلب شد، چرا که طبق قانون مصوب 1351 ب، چهار عمل اصلی برنامه ریزی، بودجه‌ریزی، نظارت و ارزشیابی را انجام دهد وظیفه سازمان برنامه و بودجه بود. احمدی‌نژاد سازمانی را منحل کرد که این چهار کار مهم را انجام می‌داد و نتیجه این شد که خسارت‌های بسیار سنگینی به کشور وارد شد.
** توجه به بخش خصوصی
مقام معظم رهبری در بخش دیگری از بیانه خود در مورد عیوب اقتصاد به بخش خصوصی اشاره کردند و افزودند: دولتی بودن بخشهایی از اقتصاد که در حیطه‌ی وظایف دولت نیست، را می توان جزعیوب اقتصاد ایران بر شمرد.
دکتر مهدی تقوی در این زمینه گفت: از دیگر مزایای اصلی در گسترش بخش خصوصی در اقتصاد کشور، توزیع عادلانه درآمد بین مردم است هر کسی به اندازه تلاش خود از اقتصاد بهره‌مند خواهد شد. هم‌چنین هر فردی سر جای خود قرار می‌گیرد، هر کسی متناسب با تخصص خود وارد حوزه‌های کاری شده و با حداکثر توان خود فعالیت خواهد کرد.
وی در ادامه افزود:حضور بخش خصوصی موجب رقابت بین شرکت‌ها بر سر کسب سهم بیشتر از بازار می‌شود و این امر به منزله گرایش شرکت‌ها در استفاده از دانش روز و به‌کارگیری تکنولوژی‌های پیشرفته می‌شود، ضمن اینکه هم قیمت محصولات کاهش یافته و هم کیفیت آنها افزایش می‌یابد. بنابراین از جمله مهم‌ترین راه‌کارها برای توسعه اقتصادی و اجتماعی یک کشور گسترش حضور بخش خصوصی است. البته بخش خصوصی باید توان رقابت بالایی داشته باشد و علاوه بر اینکه توان صادرات داشته باشد، جوابگوی تقاضاهای داخلی را نیز باشد.
**اقتصاد مقاومتی
مقام معظم رهبری در در این بیانیه راه حل مشکلات اقتصادی کشور را اقتصاد مقاومتی قلمداد کردند و فرمودند: راه‌حلّ این مشکلات، سیاست های اقتصاد مقاومتی است که باید برنامه‌های اجرائی برای همه‌ی بخشهای آن تهیّه و با قدرت و نشاط کاری و احساس مسئولیّت، در دولتها پیگیری و اقدام شود.
مهدی تقوی اقتصاد دان در مورد بیان داشت: طرح اقتصاد مقاومتی این مساله را به ذهن متبادر می کند که اقتصاد باید در مقابل تهدید اقتصادی خارجی مقاومت کند. با وجود تحریم های اقتصادی، ما در حال حاضر به نوعی درگیر جنگ اقتصادی هستیم و با وجود اقتصاد مقاومتی است که می توان در مقابل تهدیدها مقاومت کرد و از مسائلی همچون از هم پاشیدگی اقتصاد جلوگیری کرد. تلاش برای از هم پاشیدگی اقتصاد، از اهداف دشمن است. اقتصاد مقاومتی باید اقتصادی باشد که در پایان یک جنگ اقتصادی همچنان پابرجا باشد و متلاشی نشود.
'ما به دنبال اهداف اقتصاد مقاومتی هستیم. یک اقتصاد غیرشکننده و در عین حال پاسخگو در زمینه های مختلف. در چنین شرایطی لازم است تا زمینه های مختلف دارای نوعی استقلال اقتصادی باشیم و در بخش های واقعی و مالی و… به خودکفایی برسیم و این مسأله با بهره گیری از اقتصاد مقاومتی محقق می شود. اقتصاد مقاومتی در رویارویی و تقابل با اقتصاد وابسته قرار می‌گیرد. اقتصاد مقاومتی نمی‌پذیرد که صرفاً مصرف‌کننده باشد، منفعل نیست و در مقابل اهداف اقتصاد سلطه ایستادگی می‌کند.